Biografie: Johanna Westerdijk

2017 is door de universiteiten van Utrecht en Amsterdam en de Koninklijke Nederlandse Academie van Wetenschappen uitgeroepen tot het Johanna Westerdijkjaar. Dit omdat het dit jaar honderd jaar geleden is dat Westerdijk tot hoogleraar werd benoemd. Westerdijk heeft bijzonder veel betekend voor de Nederlandse biologie en wetenschap.

De jeugdjaren van Johanna Westerdijk

Johanna Westerdijk werd in 1883 geboren in Nieuwer-Amstel als dochter van een arts. Ze studeerde na haar basisschoolperiode een 5-jarige opleiding op de HBS voor meisjes in Amsterdam. Nadat ze in 1900 haar diploma behaalde besloot ze om verder te leren om zo een onderwijsbevoegdheid te behalen waarmee ze les mocht geven in biologie en plantkunde.

De academische carrière van Westerdijk

Toen ze in 1904 bevoegd was om les te geven in plant- en dierkunde besloot ze naar München te gaan om daar bij professor K. Göbel levermossen te gaan onderzoeken. Een jaar later, in 1905 vertrok Westerdijk echter naar Zürich. Daar zou ze bij professor H. Schinz haar proefschrift ‘Zur Regeneration der Laubmoose’ schrijven en er in 1906 op promoveren.

Westerdijks laboratorium

Datzelfde jaar nog werd Westerdijk op 23-jarige leeftijd benoemd tot de directrice van het ‘Phytopathologisch Laberatorium Willie Commelin Scholten’ te Amsterdam. In 1907 kreeg Westerdijk ook nog eens de leiding over de schimmelcollectie van het Centraal Bureau voor Schimmelcultures. Een collectie die zij tussen 1907 en 1958 heeft vergroot van 80 soorten naar 11.000 soorten, wat de collectie de grootste ter wereld maakte.

De eerste vrouwelijke hoogleraar

In 1917 werd Westerdijk de eerste vrouwelijke hoogleraar toen ze werd benoemd tot buitengewoon hoogleraar fytopathologie aan de universiteit van Utrecht. In 1930 zou Westerdijk ook bij de universiteit van Amsterdam worden benoemd tot hoogleraar. Omdat Westerdijk de eerste vrouwelijke hoogleraar van Nederland was, gebruikte ze haar positie bij het Phytopathologisch Laberatorium om haar vrouwelijke studenten aan te nemen.

Het westerdijkjaar

Tot aan haar dood in november 1961 bleef Westerdijk onvermoeid doorgaan met haar wetenschappelijke onderzoeken. Zelfs toen ze op hoge leeftijd zelf niet meer al te veel kon doen, bleven zij organisatorisch betrokken bij het laboratorium.