De Pharos van Alexandrië

Voor zover bekend was de Pharos van Alexandrië de eerste vuurtoren die ooit gebouwd werd. De Pharos werd gebouwd in de derde eeuw voor Christus en heeft ruim 1650 jaar dienst gedaan. De Pharos van Alexandrië heeft daarmee veel verschillende culturen meegemaak: de Grieken, Romeinen, Byzantijnen en Arabieren. Dit bouwwerk wordt gezien als een van de zeven wonderen van de antieke wereld.

De bouw van de Pharos van Alexandrië

De vuurtoren werd gebouwd in opdracht van de eerste koning van Ptolemeïsch Egypte, Ptolemaeus I Soter. Ptolemeïsch Egypte was één van de drie grote rijken die ontstonden na de dood van Alexander de Grote. Het is niet zeker wie verantwoordelijk was voor de bouw van de vuurtoren. Sostratos van Knidos wordt genoemd als mogelijke bouwmeester, maar dit is niet zeker. De bouw van de vuurtoren werd rond 280 v.Chr. voltooid. De vuurtoren van Alexandrië stond op een eilandje in de haven van Alexandrië. De naam van dit eiland was ‘Pharos’, en in de loop der jaren begon de vuurtoren bekend te staan als de Pharos van Alexandrië. De connectie tussen de Pharos van Alexandrië en de vuurtoren in het algemeen was sterk, en de Franse, Spaanse en Portugese woorden voor vuurtoren zijn dan ook direct afgeleid van het woord ‘Pharos’. De precieze hoogte van het bouwwerk is betwist. Oude bronnen noemen hoogtes van tot wel 180 meter. Moderne schattingen stellen dat het waarschijnlijk een bouwwerk van zo’n 100 meter hoog was. De toren bestond uit witte natuursteen en wit marmer en telde drie bouwlagen. De basis was vierkant, de volgende verdieping was achthoekig en het bovenste deel van de Pharos was rond. Hier werd gedurende de nacht een vuur brandend gehouden. Dit vuur was waarschijnlijk zichtbaar tot op een afstand van wel 80 kilometer. Volgens sommige beschrijvingen bevond zich bovenaan de toren een groot standbeeld van een Griekse god. Mogelijk betrof het hier Poseidon of Helios. De Pharos van Alexandrië was de grootste vuurtoren van de oudheid.

Ondergang van de Pharos van Alexandrië

Uit bronnen van zowel Europese als Arabische reizigers kan afgeleid worden dat de vuurtoren tot ongeveer 1375 n.Chr. dienst deed. In dat jaar zou een zware aardbeving het gebied getroffen hebben en zou de bovenste helft van de vuurtoren zijn ingestort. De ruïnes van de vuurtoren bleven liggen tot ver in de 15e eeuw. Uiteindelijk werden de restantenvan de Pharos van Alexandrië onder de Mammelukken gebruikt om een fort te bouwen op dezelfde locatie. In 1994 vond archeoloog Jean-Yves Empereur honderden enorme blokken steen. Het is waarschijnlijk dat in ieder geval een aantal van deze blokken ooit gebruikt werden voor de Pharos van Alexandrië. Tegenwoordig is deze locatie een soort onderwaterpark. Mensen kunnen hier duiken om de restanten van de Pharos van Alexandrië te bekijken. Het door de Mammelukken gebouwde fort is ook nog altijd te bezichtigen.