Fidel Castro en Che Guevara herdenken 'aanslag'

Fidel Castro was tijdens de Cubaanse Revolutie (1953-1959) via een guerrillaoorlog aan de macht gekomen, waarbij Che Guevara één van de commandanten in het leger was. Op 4 maart 1960 explodeerde op verdachte wijze een schip in de haven van Havana, waarbij bijna 100 doden vielen. Een dag later herdachten de Cubanen de slachtoffers met een mars door de stad, zoals op de foto te zien is.

Het Franse schip La Coubre was op 4 maart 1960 aangekomen in de haven van de Cubaanse hoofdstad Havana. Het schip had een grote voorraad Belgische wapens en munitie aan boord, die de regering van dat land ondanks Amerikaanse protesten in 1958 aan Cuba had verkocht. Het schip werd de fatale ochtend uitgeladen op de kades van Havana, waarbij de explosieve lading munitie ontplofte. Bijna 100 mensen vonden de dood en ruim 200 raakten gewond.

Hoewel het nog altijd niet helemaal zeker is, waren er vermoedens dat de Amerikaanse CIA betrokken was bij de explosie. Zekerheid daarover zal wellicht nog 100 jaar duren, omdat de Franse regeringsdocumenten over de explosie dan pas openbaar worden gemaakt. De Cubaanse leider Fidel Castro sprak in elk geval over een aanslag, hoewel dat zeker ook propagandistische voordelen had.

Op de foto zien we de herdenkingstocht die een dag later, op 5 maart 1960, plaatsvond. Gekleed in de kenmerkende legerkleding die de leiders van het communistische Cuba droegen lopen van links naar rechts Fidel Castro, Osvaldo Dortico, Che Guevara, Augusto Martinez-Sanchez en Raúl Castro voorop tijdens de wandeling van de haven naar een begraafplaats in de stad. Te zien is dat Guevara zijn zwarte baret draagt. Later die dag maakte de vaste fotograaf van Fidel Castro, Alberto Korda, de beroemde portretfoto van Che Guevara, die nog altijd een grote symbolische waarde heeft.

Fidel Castro gaf bij de begraafplaats een toespraak waarin hij riep: Patria o Muerte! De uitspraak, die zoveel betekende als ‘Het vaderland of de dood’,  werd een bekende Cubaanse slogan om de positie tegenover de Verenigde Staten mee aan te duiden. Op de foto lopen Castro en Guevara nog gebroederlijk naast elkaar, maar vlak voor Guevara’s dood in 1967 verklaarde hij dat hij zich bedrogen had gevoeld toen zijn voormalige vriend Castro zijn revolutie in Bolivia niet voldoende steunde.