Geschiedenis van de monstertruck

Zondag 28 september 2014 reed tijdens een autospektakelshow in Haaksbergen een monstertruck in op het publiek. Er zijn tot nu toe drie doden gevallen en vijf mensen verkeren in kritieke toestand. Waardoor bestuurder precies de macht over de monstertruck verloor, is nog een raadsel. De geschiedenis van de monstertruck (met bijbehorende shows en evenementen) begon in de Verenigde Staten, ruim veertig jaar geleden.

Pick-ups

In de jaren zestig won de pick-up truck in de VS aan populariteit. Niet alleen de doorsnee pick-up trucks, maar voornamelijk fourwheeldrive voertuigen waar flink aan gesleuteld was, met grotere wielen en wielophanging, waren geliefd. Er werden bijvoorbeeld trucks met banden met een diameter van 1,2 meter gemaakt, dit waren de eerste monstertrucks.

Bigfoot

Eén van de eerste ‘echte’ monstertrucks werd in 1975 gemaakt door de voormalig bouwvakker Bob Chandler. Hij gebruikte de pick-up van de familie Chandler, een fourwheeldrive Ford F-250, waar hij de beroemde Bigfoot uit creëerde. Hij maakte een truck waar niet alleen fourwheeldrive in zat, maar waarvan ook elk wiel los van de ander te besturen was. Daarnaast opende hij een winkel, zijn Midwest Four Wheel Drive and Performance Center, waar mensen onderdelen voor hun fourwheeldrive pick-up konden kopen.

Stunts en de eerste carcrush

Zijn Bigfoot truck gold als een soort uithangbord voor de winkel. Vanaf 1979 begon hij met de Bigfoot aan allerlei tractor- en truckpoelen deel te nemen, om daarmee reclame voor zijn winkel te maken. In 1981 besloot Chandler bij wijze van stunt in het weiland van een bevriende boer met zijn Bigfoot over twee oude, kapotte auto’s heen te rijden en dit te filmen. Dit filmpje draaide in zijn winkel toen een evenementenorganisator hem daar vroeg deze stunt te herhalen, maar dan voor publiek. In april 1982 volgde toen de allereerste carcrush voor publiek.

Monstertruck

Bob George, een eigenaar van een motorsportpromotiebedrijf, heeft waarschijnlijk de term ‘monstertruck’ bedacht. Deze term werd in de loop van de tijd de algemene naam voor alle vrachtwagens met zeer grote banden. De eerste monstertrucks hadden een verstevigd chassis en verzwaarde assen om de banden te ondersteunen, waardoor de wagens heel zwaar waren, vaak tussen de zes- en negenduizend kilo.

Races & freestylen

Na de eerste publieke carcrush in 1982, werden vanaf 1985 onder leiding van o.a. TNT Motorsports verschillende monstertruckraces georganiseerd. Door deze races werden onderdelen van de carrosserie van minder zwaar materiaal gemaakt, bijvoorbeeld van glasvezel. In 1988 werd de MTRA (Monster Truck Racing Association) opgericht, die onder andere constructie- en veiligheidsrichtlijnen vaststelde voor de monstertruckevenementen. In de loop van de jaren negentig werden freestyle competities en stunt-shows populair, tegenwoordig hebben deze evenementen zelfs bijna in het geheel de racecompetities vervangen. In België, Duitsland en Nederland werden in de loop van de jaren negentig verschillende shows georganiseerd, die inmiddels een jaarlijks terugkerend fenomeen vormen. Bekend zijn bijvoorbeeld de Monster Jams in Arnhem en Brussel.

Ongelukken

Ondanks de internationaal vastgestelde veiligheidsrichtlijnen, zijn er al verschillende ongelukken gebeurd tijdens monstertruckevenementen. Op 6 januari 2009 bijvoorbeeld, kwam bij een Monster Jam in Tacoma (in de staat Washington) een zesjarige jongen om het leven. Op 5 oktober 2013 reed in de Mexicaanse stad Ciudad Juarez door een remstoring een monstertruck in op het publiek, wat zes doden tot gevolg had.

Haaksbergen

Het ongeluk in Haaksbergen afgelopen zondag, is mede veroorzaakt doordat organisator Kanis niet van de internationale veiligheidsrichtlijnen op de hoogte was, waardoor er geen noemenswaardige barrière stond tussen het parcours en het publiek. Hij verdedigt zichzelf door aan te geven dat hij zich wél aan de richtlijnen hield die de gemeente Haaksbergen gesteld had. Ook was het terrein wellicht te klein voor shows met een monstertruck, daar had chauffeur Doornik van tevoren iets over losgelaten. Uitgebreid onderzoek zal verdere duidelijkheid verschaffen over de aanleiding en toedracht van het ongeluk. Een ander monstertruckevenement dat 30 september in Tubbergen zou worden gehouden, is uit respect voor de slachtoffers afgelast.