Poliopatiëntjes in het vlinderbad in het Maastrichtse Ziekenhuis Sint Annadal.

Geschiedenis van polio

Uit onderzoek blijkt dat in oktober 2012 wereldwijd 177 nieuwe besmettingen zijn vastgesteld. Een jaar eerder waren dit in dezelfde periode nog 502 besmettingen. Toch breken er nog vaak nieuwe besmettingen uit. Polio is een ziekte waarvan het bestaan al in de prehistorie bekend was.

Kinderverlamming

De virusziekte polio wordt ook wel kinderverlamming genoemd, omdat het in de geschiedenis vooral voor kwam bij kinderen en omdat mensen er, als het een ernstige variant van polio betreft, verlamd van kunnen raken. De oude Egyptenaren waren vermoedelijk al bekend met de ziekte. Dit vermoeden bestaat naar aanleiding van de bestudering van verschillende afbeeldingen op grafstenen, hierop zouden mensen die de ziekte droegen zijn afgebeeld. Deze afbeeldingen gaan al terug tot 1500 voor Christus.

Grootschalige epidemieën

Toch is polio door de eeuwen heen geen ziekte geweest die heel veel slachtoffers heeft gemaakt. Pas in de twintigste eeuw zijn er voor het eerst grootschalige epidemieën van de ziekte uitgebroken. De ziekte sloeg vooral om zich heen in Europa en de Verenigde Staten, maar ook Australië en Nieuw-Zeeland werden getroffen. Epidemieën braken bijna altijd uit in de zomer en in grote steden. Tot ver in de jaren ’50 van de twintigste eeuw was er geen methode bekend om de ziekte te behandelen, waardoor polio dodelijk kon zijn. Ook raakten veel mensen die polio kregen voor de rest van hun leven verlamd.

Grootste uitbraken

In 1952 vond in de Verenigde Staten de hevigste epidemie plaats. Er werden 57.628 mensen ziek, van wie er 3.145 overleden. 21.269 mensen raakten geheel of gedeeltelijk verlamd. In Nederland vond de grootste uitbraak van de ziekte in 1956 plaats. Er werden 2200 mensen ziek en daarvan overleefden 70 mensen het niet. 90 tot 95 procent van de mensen die met polio besmet raakte, had hier overigens geen last van. Dit betekende dus dat het aantal mensen dat het virus bij zich droeg nog veel hoger lag.

Een vaccin tegen de ziekte

Naarmate de ziekte vaker toesloeg, werd er ook steeds meer in het werk gesteld om een geschikte remedie te vinden tegen de ziekte. Uiteindelijk ontwikkelden twee medische wetenschappers, Johans Salk en Albert Sabin, bijna gelijktijdig een vaccin tegen de ziekte. Salk kondigde in 1955 aan een goed werkend vaccin tegen polio gevonden te hebben. Sabin volgde in 1957.

Uitroeien van de ziekte

Door de ontwikkeling van deze vaccins werd polio wereldwijd sterk teruggedrongen. In de westerse wereld komt polio inmiddels niet meer voor en er bestaat goede hoop dat de ziekte helemaal uitgeroeid kan worden door vaccinaties. Die hoop werd in 2020 versterkt toen in Afrika de ziekte helemaal bedwongen leek. In augustus van dat jaar bleek dat het meest besmettelijke type van het poliovirus vrijwel volledig van het continent verdwenen was. Iets mildere varianten gaan er nog wel rond. 

Ook interessant: 

Rubrieken: 

Tijdperken: 

Ga mee op ontdekkingstocht naar archeologische vindplaatsen in binnen- en buitenland!

Jan van Schaffelaar

Lees het komende nummer van Geschiedenis Magazine. Neem vóór donderdag 16 mei 23:59 u. een abonnement.

Meld je nu aan voor onze nieuwsbrief. 

Nieuw-Guinea, 1942: de bloedige strijd om de Kokoda-trail

Lees het komende nummer van Geschiedenis Magazine. Neem vóór donderdag 16 mei 23:59 u. een abonnement.

Lees het eerste jaar Geschiedenis Magazine extra voordelig én kies een welkomstcadeau!

Geschiedenis Magazine 4

Het komende nummer van Geschiedenis Magazine verschijnt omstreeks 30 mei. Neem vóór donderdag 16 mei 23:59 u. een abonnement om dit nummer zonder verzendkosten te ontvangen.