Geen afbeelding beschikbaar

Het verhaal achter protestgroep Pegida

Pegida is een groepering die de 'islamisering van Europa' tegen wil gaan. De groep heeft een recente, maar turbulente geschiedenis.


De oprichting van Pegida


De oprichter van Pegida, Lutz Bachmann, zette op 10 oktober 2014 een filmpje online van een demonstratie waarin demonstranten hun steun gaven aan Koerdische strijders die tegen Islamitische Staat vochten. Een dag later richtte Bachmann de Facebookgroep ‘Patriotische Europäer gegen die Islamisierung des Abendlandes’, kortweg PEGIDA, op. Binnen een aantal maanden groeide het aantal aanhangers van Pegida van een paar honderd tot een paar duizend.


Wandelingen met ‘Wutbürger’


De groep organiseerde wekelijkse protesten in de Duitse stad Dresden waar soms duizenden mensen, waaronder tegendemonstranten, op af kwamen. Na de aanslag op de redactie van Charlie Hebdo organiseerde Pegida demonstraties in Dresden waar zo’n 25 0000 demonstranten naar toe kwamen. Pegida noemde de protesten ‘wandelingen’. Op de demonstraties kwamen vooral zogenaamde ‘Wutbürger’ af: bezorgde, boze en in de politiek teleurgestelde burgers. Toch waren het niet alleen maar teleurgestelde burgers die meeliepen met de protesten: iedere demonstratie van Pegida trok extreemrechtse demonstranten en neonazi’s aan.


Neonazi’s of niet?


Ondanks de aanwezigheid van neonazi’s tijdens veel demonstraties hebben  verschillende aanhangers en leden van de groep duidelijk gemaakt dat Pegida niet neonazistisch is. Toch komt de link met het neonazisme niet helemaal uit de lucht vallen. Zo gebruiken aanhangers van Pegida regelmatig het woord ‘Lügenpresse’(‘liegende pers’) – een term die gebruikt werd door de Nazi’s tijdens de Tweede Wereldoorlog. Aanhangers van Pegida willen dat de journalistieke wereld meer aandacht gaat besteden aan problemen rondom immigratie. Bachmann kwam in januari dit jaar bovendien in opspraak toen er een foto verscheen waarop Bachmann eruit zag als Hitler. Een andere door Pegida veel gebruikte leus die zijn oorsprong heeft in de 20ste-eeuwse geschiedenis is ‘Wir Sind das Volk’. Deze leus werd door inwoners van Oost-Duitsland gebruikt als protest tegen het communisme. De organisatie vergeleek haar protestmarsen in Leipzig met de protesten tegen het communisme in het najaar van 1989, waarbij die leus vaak viel. 


‘Gegen die Islamisierung des Abendlandes’


Ook de term ‘Abendland’ – wat ’Europa’ of het ‘Westen’ betekent - heeft een lange geschiedenis. De term werd vooral in de zeventiende en achttiende eeuw veel gebruikt om een gemeenschap verbonden door Grieks-Romeinse filosofie en christelijke waarden te beschrijven. De term werd ook gebruikt door Oswald Spengler die het woord in zijn in 1918 verschenen ‘Der Untergang des Abendlandes’ gebruikte. Spengler beschreef in zijn boek de ondergang van de Europese of Westerse cultuur. Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd de term bovendien door Hitler gebruikt. Na de Duitse nederlaag bij Stalingrad in 1943 probeerde Hitler zijn leger te motiveren om door te gaan met de ‘Verteidigung des Abendlandes’. Na de Tweede Wereldoorlog werd de term vooral in conservatieve en in katholieke kringen gebruikt.


Weerstand tegen immigratie in Duitsland


Bachmann waarschuwde tijdens de demonstratie in 2015 in Utrecht voor de toestroom van vluchtelingen naar Europa en voor de gevaren van de islam. Afgelopen jaren groeide in Duitsland het anti-immigratie sentiment. Duitsland zag de afgelopen jaren zelfs een toename van geweld tegen asielzoekers. Zo waren er in de eerste helft van 2015 meer gevallen van geweld tegen asielzoekers en vluchtelingen dan in heel 2014. In 2014 waren er drie keer zoveel gevallen van geweld tegen asielzoekers dan in 2013. 2014 en 2015 zagen bovendien het ontstaan en de groei van andere xenofobe en anti-islamitische groeperingen zoals HoGeSa - ‘Hooligans Gegen Salafisten - en afsplitsingen van Pegida, zoals ‘Bogida’ in Bonn en ‘Bärgida’ in Berlijn. 

Bronnen

www.dw.com ’Attacks against Germany’s refugee homes on the rise’
www.nu.nl ’Dit moeten we weten over protestbeweging Pegida’
www.volkskrant.nl ’Tien aanhoudingen bij betoging Pegida in Utrecht’
www.tagesschau.de ‘In den Farben und der Sache getrennt’
www.thelocal.de ‘The rise and spread of Pegida’
www.thelocal.de ‘Far-right thugs injure 44 officers in Cologne clash’
time.com ‘Meet the German Activist Leading the Movement Against ‘Islamization’’
www.spiegel.de ‘Prying into Pegida: Where Did Germany's Islamophobes Come From?’

www.bbc.com ‘Anti-Islam 'Pegida' march in German city of Dresden’
www.theguardian.com ’Pegida: what does German far-right movement actually stand for?’
www.ibtimes.co.uk ‘What is Pegida? Lutz Bachmann's anti-Muslim protest group is stomping through Germany’
www.dewereldmorgen.be ‘Opmars extreem-rechts geweld in Duitsland: moord, brandstichting en vernietiging’
www.dw.com ’Attacks against Germany’s refugee homes on the rise’
www.tagesspiegel.de ‘Historiker Wolfgang Benz zu ‘Pegida’: ‘Das Abendland ist ein Mythos’’
nl.wikipedia.org ’Avondland’

www.bbc.com ‘Record Pegida rally in Dresden sparks mass rival protests’

www.radio1.nl ‘Duitsland worstelt met anti-islambeweging Pegida’

www.theguardian.com ‘Estimated 15,000 people join ‘pinstriped Nazis’ on march in Dresden’

www.independent.co.uk ‘As anti-immigrant sentiment grows in Germany one conservative mayor wants to give asylum-seekers a home in his picturesque town’

Afbeelding

Wikimedia Commons, ‘PEGIDA Demo DRESDEN 25 Jan 2015’, Kalispera Dell

Vergeten D-Day: Italië, 1943

Lees het komende nummer van Geschiedenis Magazine. Neem vóór donderdag 4 april 23:59 u. een abonnement.

GM 2 cover - nu in de winkel

Het tweede nummer van 2024 is verschenen. Koop dit nummer bij een kiosk of boekhandel bij jou in de buurt

Lees het eerste jaar Geschiedenis Magazine extra voordelig én kies een welkomstcadeau!

Meld je nu aan voor onze nieuwsbrief. 

Piet Hein

Lees het komende nummer van Geschiedenis Magazine. Neem vóór donderdag 4 april 23:59 u. een abonnement.

cover GM3

Het extra dikke nummer van Geschiedenis Magazine verschijnt omstreeks 18 april. Neem vóór donderdag 4 april 23:59 u. een abonnement om dit nummer zonder verzendkosten te ontvangen.