Het vieren van de democratie in Zuid-Afrika tijdens Freedom Day

In het kader van volksfeesten wereldwijd deze keer een bijzonder volksfeest in Zuid-Afrika: Freedom Day. Op deze Zuid-Afrikaanse feestdag wordt stilgestaan bij de gebeurtenis die op 27 april 1994 plaatsvond. Die dag werden de allereerste niet-raciale en democratische verkiezingen ooit gehouden en werd Nelson Mandela president van Zuid-Afrika. Een bijzondere dag die ieder jaar gevierd wordt.

Spanningen in Zuid-Afrika

Van 1948 tot 1994 bestond er in Zuid-Afrika een sociaal systeem dat niet voor niets een Nederlandse naam had: apartheid. Het ontstaan van dit systeem gaat terug tot de zeventiende eeuw, toen VOC-handelaren in 1652 Zuid-Afrika koloniseerden en de verschillende etnische groepen – en oorspronkelijke bewoners - in het land tot slaven maakten. Toen er in 1834 door de toenmalige Britse overheersers een eind werd gemaakt aan de slavernij, namen de spanningen tussen de blanke bevolking en de oorspronkelijke bevolkingsgroepen toe. Ook de spanning tussen de Britse bevolkingsgroep en de blanke Afrikaners, boeren, nam toe en mondde uiteindelijk uit in de Boerenoorlogen.

Apartheid in Zuid Afrika

Als gevolg van de toenemende nationalistische gevoelens van de Afrikaners zochten sommige Afrikaner-politici naar een systeem van segregatie. In 1914 werd de Nasionale Party opgericht die onder leiding van Barry Hertzog vóór segregatie was. In 1933 werd Hertzog president en werden verschillende rassenwetten ingevoerd of uitgebreid. In de loop van de 20ste eeuw werden - onder leiding van verschillende blanke politici - steeds meer wetten aangenomen die de segregatie tussen de zwarte en de blanke bevolking deden toenemen. Een systeem van apartheid ontstond.

Nelson Mandela naar Robbeneiland

Onder andere het Afrikaans Nationaal Congres (ANC) van Nelson Mandela was fel tegenstander van de apartheid en organiseerde soms gewelddadige protesten. In 1964 werd Mandela veroordeeld en opgesloten op Robbeneiland. Pas in 1990, onder leiding van president Frederik Willem de Klerk, kwam er een einde aan de apartheid en werd Mandela vrijgelaten. Vier jaar later, in 1994, vonden er in Zuid Afrika de eerste democratische, niet-raciale verkiezingen plaats.

De eerste democratische verkiezingen

Op 27 april 1994 worden in Zuid-Afrika de allereerste niet-raciale en democratische verkiezingen gehouden. De verkiezingen werden door de ANC gewonnen en Nelson Mandela werd president van Zuid-Afrika. Nadat Mandela in april 1994 zijn stem uitgebracht had zei hij het volgende: This is for all South Africans, an unforgettable occasion. It is the realisation of hopes and dreams that we have cherished over decades. The dreams of a South Africa which represents all South Africans. Tot 1999 bleefhij president. Deze ‘unforgettable occasion’ wordt ieder jaar in Zuid Afrika gevierd tijdens Freedom Day.

Freedom Day

Op Freedom Day worden pogingen gedaan bewustzijn te creëren rondom mensenrechten en vrijheid. Deze Zuid-Afrikaanse feest- en herdenkingsdag is een vakantiedag; overal in het land worden verschillende evenementen georganiseerd en mensen brengen een eerbetoon aan- of herdenken belangrijke personen in de anti-apartheidsstrijd in Zuid-Afrika. Zo gaf de website southafrica.net voor afgelopen april de tip om op Freedom Day verschillende plaatsen te bezoeken die een sleutelrol gespeeld hebben in de strijd naar een gelijkwaardiger Zuid-Afrika of om monumenten te bezoeken die deze strijd symboliseren. Dan wordt gedoeld op plekken als Robbeneiland, het Ohlange Instituut (de vroegere middelbare school waar Mandela voor het eerst zijn stem uitbracht) of Vilakazi Street in Soweto (de straat waar Mandela én Desmond Tutu gewoond hebben).

Freedom Fridays

In 2014 was het precies 20 jaar geleden dat de legendarische verkiezingen in 1994 plaatsvonden. Ter ere van dit jubileum werd in september 2013 gestart met de ‘Freedom Fridays’- campagne in Soweto. Van september 2013 tot april 2014 werd iedereen in Zuid-Afrika opgeroepen om elke vrijdag tot de 27ste april iets te dragen dat symbool staat voor de vrijheid en eenheid in Zuid Afrika – bijvoorbeeld de kleuren van de Zuid-Afrikaanse vlag.

Nadruk op verbinding en vrijheid

Eén van de belangrijkste evenementen tijdens Freedom Day is de bijeenkomst bij de Union Buildings in Pretoria. Afgelopen Freedom Day sprak president Jacob Zuma de bevolking toe bij de Union Buildings in een toespraak met het thema ‘Celebrating the Third Decade of our Freedom through Accelerating Radical Economic Transformation’. Vóór deze toespraak was er in het Freedom Park in Pretoria een interreligieus gebed. Daarnaast werd– onder andere - muziek gemaakt en gedanst.