Politieke satire van de Canadese Neushoornpartij

Vandaag de dag staat het politieke bestel van de Verenigde Staten volledig op zijn kop. Honderdduizenden ambtenaren zitten zonder loon thuis terwijl Congresleden gewoon doorbetaald krijgen gedurende de budgetcrisis die zij nota bene veroorzaakt hebben. Toch kan het allemaal nog veel krankzinniger in de politiek. Zo kende Canada dertig jaar lang een politieke partij die voorstelde om de wet van de zwaartekracht af te schaffen en al het bestaande muntgeld te vervangen door kauwgom.

In 1963 kwam de Franstalige auteur Jacques Ferron tot de conclusie dat hij genoeg had van de gang van zaken in de Canadese nationale politiek. Alle grote partijen kenden een veel te log bestuursapparaat, maakten in verkiezingstijd veel te veel valse beloftes en luisterden bovendien niet langer naar de wensen van de eigen achterban. Ferron besloot daarom dat het hoog tijd was dat hij zijn eigen politieke partij op ging richten. Niet dat de auteur ook maar enigszins van plan was om het anders aan te gaan pakken dan alle andere politieke partijen. Nee sterker nog, Ferron stelde zichzelf juist de expliciete doelstelling nog onbetrouwbaarder, ongeloofwaardiger en onrealistisch te zijn dan de rest van de politiek.

Neushoornpartij

Ferron was dan weliswaar de oprichter van zijn eigen beweging, maar hij besloot de dagelijkse leiding van de partij in handen te laten van een ander. Die eer viel ten deel aan Cornelius de Eerste, een zwarte neushoorn uit de dierentuin van Montréal. Volgens Ferron zou Cornelius absoluut niet misstaan tussen zijn collega’s in het parlement, want hij had veel gemeen met de meeste politici: “Hij heeft een dikke huid, komt over als een simpele ziel, beweegt over het algemeen zeer traag, maar maakt zich snel uit de voeten als er gevaar dreigt, en dan is er natuurlijk nog die dikke harige hoorn midden op zijn hoofd”. Ferron nam ondertussen genoegen met de positie als tweede man en de eerbiedwaardige titel ‘Eminentie van de Grote Hoorn van de Neushoornpartij’.

Nationale bekendheid

Aanvankelijk trok het ludieke initiatief van Ferron weinig aandacht, maar toen een aantal bekende artiesten zich begin jaren ’70 aansloot bij ‘de Neushoorns’ brak de beweging alsnog door op het nationale toneel. Plots stroomden de belangstellenden massaal toe en kwamen er vanuit alle hoeken van Canada ideeën om het land te ‘verbeteren’. Cornelius de Eerste gaf al deze nieuwe leden persoonlijk toestemming om hun eigen politieke initiatieven uit te dragen in zijn naam, op voorwaarde dat zij zich dan wel hielden aan de enige ‘primaire belofte’ van de Neushoornpartij: ‘de belofte om geen van de gemaakte beloftes ook ooit daadwerkelijk waar te maken’.

Partijprogramma

Al vrij snel daarna ontwikkelde de Neushoornpartij een uitgebreid partijprogramma met opmerkelijke initiatieven voor vrijwel ieder aspect van de politieke agenda:

- Buitenlands beleid

• We brengen het arme Groot-Brittannië weer 'thuis' en lijven het in als de elfde provincie van Canada.

• De Zuidpool moet met een sleepboot naar Canada getrokken worden, want dan bezitten we alle koude gebieden op aarde en zullen we dus onverslaanbaar zijn in de volgende ‘Koude Oorlog’.

• We verklaren België de oorlog omdat stripfiguur Kuifje in één van zijn avonturen een Neushoorn omlegd.

• Er komt een officiële telling van de ‘Thousand Islands’ om te controleren of de Amerikanen er niet stiekem een paar gejat hebben. 

- Economie

• De nationale schuld moet overgezet worden op een Visa-creditcard.

• Het zou beter zijn de nationale munteenheid te vervangen door kauwgom, want dan hebben we meer controle op de inflatie en deflatie.

• We gaan investeren in een project om de hoogste toppen van de bergen in Alberta af te schaven, zodat de inwoners van die provincie ’s ochtends ook van de zonsopkomst kunnen genieten.

 - Misdaad en ordehandhaving

• De wet van de zwaartekracht wordt officieel afgeschaft.

• Criminaliteitscijfers zullen teruggedrongen worden door voortaan niets meer strafbaar te stellen.

• We stappen over op het Britse systeem van links rijden op de weg. Aangezien dit een grote overstap zal zijn voor de Canadezen wordt deze verandering eerst alleen ingevoerd voor vrachtwagens en tractoren. Pas enkele jaren later zullen ook bussen, auto’s en fietsers geleidelijk overstappen op het rijden aan de andere kant van de weg.

 - Onderwijs en natuur

• ‘Ongeletterdheid’ zal officieel erkend worden als de derde taal van Canada.

• We gaan investeren in een verbetering van het ‘hoger onderwijs’ door de daken van alle scholen enkele meters te verhogen.

• De grenzen van de Canadese territoriale wateren moeten duidelijk gemarkeerd worden met waterverf zodat vissen zich te allen tijde bewust zijn van het feit of zij zich wel of niet in Canada bevinden.

• Het milieu wordt afgeschaft omdat het te veel ruimte inneemt en veel te moeilijk schoon te houden is.

Dankzij deze opmerkelijke standpunten wist de Canadese Neushoornpartij regelmatig veel media-aandacht naar zich toe te trekken. Eén van de bekendste publieke optredens kwam van de hand van zanger Michel Rivard, die tijdens de politieke zendtijd op nationale televisie verscheen en zei: “Ik heb u slechts twee dingen te melden: selderij en stoeprand. Dank u en goedenavond!”. Ondanks de geniale ideeën en eloquente toespraken wist de Neushoornpartij gedurende haar dertigjarige bestaan echter nooit een zetel te veroveren in het Canadese parlement. Wel eindigden de Neushoorns bij regionale verkiezingen regelmatig boven één van de drie grote partijen van Canada, tot grote onvrede van de gevestigde orde.

Conflict met België

Bovendien slaagden zij er uiteindelijk ook nog in een allesverwoestende oorlog met België te voorkomen. De Neushoornpartij gaf namelijk aan bereid te zijn terug te komen op hun standpunt en de ‘misdaden’ van Kuifje te vergeven in ruil voor een pan mosselen en een krat Belgisch bier. De Belgische ambassade in Montreal meende dat dit een kleine prijs was om verder bloedvergieten te voorkomen en besloot mee te werken. Het ‘losgeld’ werd afgeleverd op het hoofdkwartier van de Neushoornpartij en de Belgisch-Canadese oorlog bleef uit.

In 1993 kwam er echter een einde aan dit soort ludieke acties omdat de Canadese overheid een nieuwe wet aannam die stelde dat een partij minstens 50.000 dollar moest investeren om deel te mogen nemen aan de verkiezingen. Aangezien dit onbetaalbaar bleek voor een neushoorn van bescheiden geboorte besloot Cornelius de Eerste zich daarop terug te trekken uit de politiek, waarmee er officieel een einde kwam aan de Canadese Neushoonrpartij.