Uitvinding van de gloeilamp

Thomas Edison: een wetenschappelijke duizendpoot

Thomas Alva Edison heeft meer dan duizend uitvindingen op zijn naam staan, waarvan de gloeilamp misschien wel de bekendste is. Toch heeft ook Edison zo zijn mislukkingen gekend en is hij niet de enige die de eer moet krijgen voor het uitvinden van de gloeilamp. 

De geboorte van een uitvinder

Op 11 februari 1846 wordt Thomas Edison geboren, als jongste van 7 kinderen. Als kind gaat Edison nauwelijks naar school, maar wordt hij thuis opgeleid door zijn moeder. Op jonge leeftijd krijgt hij de ziekte roodvonk, die hem deels doof maakt. Wanneer hij de zoon van een stationschef redt van een dodelijk ongeluk, krijgt Thomas als dank enkele telegrafielessen. Hij ontwikkelt zich tot één van de snelste telegrafisten van zijn omgeving.

Edisons eerste patent

In 1868 keerde Edison terug naar zijn ouderlijk huis om voor zijn ouders te zorgen. Hij nam een baan bij een telegrafistenbedrijf, om geld te verdienen voor zijn vader en moeder. In zijn vrije tijd vond hij een elektrische stemmenteller uit, de eerste uitvinding waar hij patent op kreeg. Dit apparaat kon gebruikt worden om het tellen van stemmen te versnellen en vergemakkelijken. De plaatselijke overheid van Massachusetts was echter niet enthousiast. De tijd waarin stemmen geteld werden was voor hen waardevol, omdat deze door politici gebruikt werd om anderen over te halen hun standpunt te herzien.

Het succes van de fonograaf

In de jaren zeventig van de negentiende eeuw startte hij een laboratorium in het Menlo Park in New Jersey. Daar vond hij het apparaat uit dat hem wereldwijde beroemdheid op zou leveren: de fonograaf. Voor het eerst was het mogelijk om geluiden op te nemen en weer af te spelen. Vrijwel alle uitvindingen die in het lab gedaan werden, werden op Edisons naam gezet, ondanks het feit dat vele bevindingen door andere medewerkers bedacht werden.

De gloeilamp

In het laboratorium vond Edison in 1879 de gloeilamp uit. Om mensen bekend te maken met de uitvinding liet hij het Menlo Park, waar zijn lab zich bevond, volledig verlichten met gloeilampen. De gloeilamp werd mede hierdoor al snel een commercieel succes. Hoewel de gloeilamp misschien wel de bekendste uitvinding van Edison is, was hij niet de eerste die op dit idee kwam. Het was de Duitser Heinrich Göbel al in 1854 gelukt om een gloeilamp te maken, hoewel hij het niet voor elkaar kreeg om het product commercieel bruikbaar te maken. Edison perfectioneerde het ontwerp van de Duitser, waardoor de gloeilamp ook in de praktijk een succes werd. Naast Göbels en Edison, vond ook de Engelsman Joseph Swan de gloeilamp uit, enkele maanden voordat Edison de uitvinding werkend maakte. Swan en Edison kregen ruzie over het patent op de gloeilamp, maar de twee wisten dit conflict op te lossen door samen te gaan werken.

Mislukking

Naast zijn successen als de fonograaf en de gloeilamp, kreeg Edison ook te maken met enkele mislukkingen. Zo vond hij een model uit om een betonnen huis in één keer te kunnen gieten. Hij fabriceerde een ijzeren mal, waar beton ingegoten werd. De methode leek geen slecht idee, maar de mal was groot, onhandig en verschrikkelijk duur. Toch werden er op deze manier ongeveer twaalf huizen gebouwd in New Jersey, VS, die nog steeds in gebruik zijn.

Erfenis

Edison stierf in 1931 aan de gevolgen van diabetes. Bij zijn dood had hij meer dan 1000 patenten op zijn naam staan in de Verenigde Staten. Hoewel hij de volledige eer van de uitvinding van de gloeilamp niet verdient, valt niet te ontkennen dat Edison met zijn onderzoekslaboratorium en vele uitvindingen een waardevolle bijdrage heeft geleverd aan de ontwikkeling van de wetenschap.

Bronnen

Kunst-en-cultuur.infonu.nl, 'Thomas Edison de mens'
Biography.com, 'Thomas Edison'
Wetenschap.infonu.nl, 'Mislukte uitvinding betonnen huis (...)'

Afbeelding

Wikimedia Commons, By William J. Hammer [Public domain]
Wikimedia Commons, By Levin C. Handy (per http://hdl.loc.gov/loc.pnp/cwpbh.04326) [Public domain]

 

 

Tijdperken: 

Onderwerpen: 

cover GM3

Het extra dikke nummer van Geschiedenis Magazine verschijnt omstreeks 18 april. Neem vóór donderdag 4 april 23:59 u. een abonnement om dit nummer zonder verzendkosten te ontvangen. 

Piet Hein

Lees het komende nummer van Geschiedenis Magazine. Neem vóór donderdag 4 april 23:59 u. een abonnement.

Saga vikingen

Lees het komende nummer van Geschiedenis Magazine. Neem vóór donderdag 4 april 23:59 u. een abonnement.

Ga mee op ontdekkingstocht naar archeologische vindplaatsen in binnen- en buitenland!

GM 2 cover - nu in de winkel

Het tweede nummer van 2024 is verschenen. Koop dit nummer bij een kiosk of boekhandel bij jou in de buurt

Covers OA

Iedere maand meeslepende en prachtig geïllusteerde verhalen over de geschiedenis van Amsterdam.