Waarom houdt het Kremlin van archeologie?

Het gaat om de ruïnes van Tauric Chernosenos bij de stad Sebastopol op de Krim. Rusland heeft besloten het beheer op zich te nemen na kritiek op het oorspronkelijke plan om een Russisch-orthodoxe priester aan te wijzen als beheerder. De oorsprong van de archeologische resten zou de Russische bezetting van de Krim moeten rechtvaardigen.

President Poetin is persoonlijk betrokken bij de beslissing. Hij verkondigde dat Chersonesos beschouwd kan worden als een ‘heilige plaats voor het Russische volk’ Dit komt omdat de vindplaats een plek heeft binnen de Russische geschiedenis. De stad vormde de oorsprong van de Russische eenheid.

De oorsprong van Rusland

Chersonesos was de plaats waar de Russische vorst Vladimir I zich bekeerde tot het christendom. Vanuit deze nederzetting werd het huidige Rusland bekeerd tot dit geloof. Vladimir wordt geroemd als de aartsvader van Russische cultuur. Chersonesos wordt beschouwd als één van de belangrijkste fundamenten van deze cultuur.

Archeologie als cultuur

Sinds de Russische annexatie van de Krim in 2014 is Rusland nauw betrokken bij de culturele ontwikkelingen op het schiereiland. De Russen beschouwen de Krim als legitiem onderdeel van Rusland en vinden dat het de plek moet krijgen die het toekomt: in de volle aandacht van het huidige Rusland.

De grootste stad van de Krim

Chersonesos werd gesticht als een Griekse kolonie in de vierde eeuw voor christus. Griekse handel maakte de nederzetting snel de belangrijkste stad van de Krim. Uit deze tijd stammen een aantal indrukwekkende archeologische vondsten. Munten, inscripties en gebouwen getuigen van de grote rijkdommen van een machtige stadstaat. Nog altijd zijn de resten in zeer goede staat. De overvloedigheid van resten leverde de vindplaats de bijnaam ‘Russisch Pompeï’ op. De resten scheppen een licht op de onbekende vroege geschiedenis van de Krim.

Romeinse grenspost

De geschiedenis is veel langer. Aanvankelijk wist de stad zich te handhaven tegen de Romeinen, maar in de eerste eeuw na Christus werd het toch veroverd. Romeinen drukten een duidelijke stempel op de stad. Dit laatste is letterlijk: een hoeveelheid bedrukte dakpannen toont aan dat de Chersonesos een belangrijke garnizoensstad was. Rond dezelfde tijd werd het christendom geïntroduceerd; de nederzetting zou één van de eerste centra van het vroege christendom worden.

Als onderdeel van het Byzantijnse Rijk

Vanaf de zesde eeuw was de stad een onderdeel van het Byzantijnse rijk. Als belangrijke grensstad trok ze veel belangrijke mensen aan. De missionaris Cyrillius verspreidde hier het christendom, tegelijkertijd werkte hij hier aan het huidige Russische (cyrillische) schrift, dat zijn naam draagt. Chersonesos was nu op haar hoogtepunt. In deze tijd, in het jaar 988 liet Vladimir I, grondlegger van de Russische natie zich dopen in deze stad.

Een abrupt einde

De geschiedenis van de stad komt abrupt ten einde als het in de veertiende eeuw vernietigd wordt door Tartaren. De ruïnes van de stad werden in de steek gelaten. Er zijn nooit pogingen gedaan om de stad te herbouwen, om deze reden zijn veel van de antieke en middeleeuwse resten in goede staat.

Archeologie als politiek

De ingreep van de Russische overheid moest de gemoederen bedaren, maar het is de vraag of dit zal lukken. Er heerst de vrees dat de Russische regering de archeologische vindplaats verkeerde aandacht geeft. Er heerst de angst dat de Russische culturele geschiedenis meer aandacht krijgt dan de Griekse en Byzantijnse fundamenten van de stad. Alle geschiedenis verdient volgens deze archeologen gelijke aandacht. Archeologen vinden dat de wetenschap van het verleden belangrijker is dan politieke of religieuze aandacht.

De geschiedenis van de Krim is nooit voorbij

Rusland en de Krim delen een geschiedenis. Deze geschiedenis begon in de Middeleeuwen in nederzettingen als Chersonesos. De geschiedenis van Oekraïne en de Krim is echter niet hetzelfde als de Russische geschiedenis, vroeg of laat zou de scheidslijn tussen Rusland en Krim vager worden en zou een conflict ontstaan. De annexatie toonde dit aan. Het meningsverschil over het lot van een archeologische vindplaats bevestigt hoe sterk geschiedenis en archeologie verweven zijn met politiek.

Meer archeologie? Ga dan naar onze website of neem direct een abonnement op Archeologie Magazine!