Zhang Heng

Zhang Heng: uitvinder van de seismograaf

Zhang Heng was een Chinese schrijver, schilder, astronoom en wiskundige. Hij staat bekend om zijn invloedrijke poëzie en belangrijke uitvindingen. Zo ontwikkelde hij de eerste seismograaf, bouwde hij een zeer geavanceerde hemelbol en maakte hij de Chinese kalender kloppend met de seizoenen.


Zhang Hengs jeugd


Zhang leefde tussen 78 en 139 na Christus. Zijn leven valt samen met een deel van de Oostelijke Han-dynastie (25-220). Zhang werd geboren in Henan, een Chinese provincie. Op zijn tiende overleed zijn vader, waarna hij verder opgevoed werd door zijn moeder en grootmoeder. Tijdens zijn studietijd, waarin hij vooral studeerde voor schrijver en poëet, raakte hij bevriend met enkele vooraanstaande Chinese wetenschappers. Vanaf zijn dertigste ging hij zich verdiepen in de astronomie en wiskunde.


Astronomie in de Han-dynastie


Zhangs intelligentie bleef niet onopgemerkt en hij werd dan ook door de overheid opgeroepen om onderzoek te doen aan het Chinese hof. De Han-dynastie had doorlopend astronomen in dienst, onder andere om kalenders te maken en onderzoek te doen naar het heelal. Men geloofde sterk in de gedachte dat veranderingen in het heelal directe invloed hadden op gebeurtenissen op aarde. De Chinese keizer zou zijn macht van de goden hebben gekregen, wat maakte dat bij wisseling van keizer of dynastie de nieuwe keizer bijna altijd de kalender liet aanpassen om zijn macht te bevestigen. Zhang paste de Chinese kalender aan recent onderzoek aan en maakte de kalender kloppend met de seizoenen.


Hemelbol


Zhang vergeleek de plaats van de aarde in het heelal met een eierdooier in een ei. Hij ontwikkelde een hemelbol, die dankzij het gebruik van water één ronde per jaar maakte. Hierdoor kon hij aantonen op welke manier de sterren in het heelal ieder jaar veranderden van positie.









Titel: Computus magistri Jacobi- Een schoolboek voor tijdrekenkunde uit 1436
Auteur: M. Gumbert-Hepp
ISBN: 9065502130
Uitgever: Verloren
Prijs: €25,-


 


 



Uitvinding van de seismograaf


In het jaar 132 vond Zhang de seismograaf uit, een apparaat om de sterkte van aardbevingen mee te meten en te analyseren. De Chinese overheid geloofde dat aardbevingen straffen waren van de goden wanneer het land niet goed geleid werd. Dit maakte Zhangs werk erg belangrijk. Het ontwerp van Zhangs seismograaf lijkt qua uiterlijk allerminst op het veel later uitgevonden Europese ontwerp.


Drakenhoofden en koperen kikkers


Het ontwerp bestond uit een soort koperen ei, met 8 drakenhoofden op de bovenkant. Elke van de draken had een koperen bal in zijn mond. Recht onder de drakenhoofden bevonden zich acht koperen kikkers. Wanneer er een aardbeving was, viel een koperen bal uit de mond van de draak in de mond van een kikker, wat zorgde voor een geluid. Met deze seismograaf kon Zhang Heng een aardbeving detecteren en kon hij zelfs aangeven in welke windrichting de aardbeving had plaatsgevonden. Het duurde nog zo’n 1700 jaar voordat een dergelijk apparaat werd uitgevonden in Europa.  

Bronnen

Hua.umf, 'Zhang Heng'
People.chinesecio.com, 'Zhang Heng and the seismograph'
Wikipedia.org, 'Zhang Heng'

Afbeeldingen

Wikimedia Commons, Door Post of China (http://pddlib.v.wol.ne.jp/photo/stamp/chidogi.htm) [Public domain]
Wikimedia Commons, By State Post Bureau of the People's Republic of China (http://jeff560.tripod.com/stamps.html) [Public domain]

 

Rubrieken: 

Landen: 

Tijdperken: 

cover GM3

Het extra dikke nummer van Geschiedenis Magazine verschijnt omstreeks 18 april. Neem vóór donderdag 4 april 23:59 u. een abonnement om dit nummer zonder verzendkosten te ontvangen. 

GM 2 cover - nu in de winkel

Het tweede nummer van 2024 is verschenen. Koop dit nummer bij een kiosk of boekhandel bij jou in de buurt

Saga vikingen

Lees het komende nummer van Geschiedenis Magazine. Neem vóór donderdag 4 april 23:59 u. een abonnement.

Piet Hein

Lees het komende nummer van Geschiedenis Magazine. Neem vóór donderdag 4 april 23:59 u. een abonnement.

Covers OA

Iedere maand meeslepende en prachtig geïllusteerde verhalen over de geschiedenis van Amsterdam.

Ga mee op ontdekkingstocht naar archeologische vindplaatsen in binnen- en buitenland!