De geschiedenis van de speelautomaat

Vandaag de dag kom je speelautomaten (ook wel gokkasten genoemd) in heel Nederland tegen. Deze apparaten met hun felgekleurde lampjes tref je niet alleen aan in casino’s, maar bijvoorbeeld ook in arcadehallen, op cruiseschepen en in cafés. Maar waar komt deze machine precies vandaan?

Het principe achter gokkasten is vrij eenvoudig. Om mee te spelen, stop je muntgeld in de automaat (hoewel je tegenwoordig in een casino met iDEAL ook digitaal kan betalen). Vervolgens druk je op een knop of trek je aan een hendel, waarna er een willekeurige combinatie van symbolen op een horizontale rij verschijnt. Mocht je een winnende combinatie hebben, dan krijg je betaald. Aangezien de kans hierop relatief klein is, levert dit eigenaren van gokkasten vaak de nodige winst op. Vanwege hun eenvoud en amusementsgehalte, behoren speelautomaten tot de populairste kansspelen ter wereld. Vroeger trof je deze machines vooral in casino’s en cafés aan, maar sinds de opkomst van het online casino Nederland kun je dit spel ook digitaal spelen.

Automatisch poker spelen

De eerste voorloper van de moderne gokkast verscheen in 1891 in de Verenigde Staten. Het bedrijf Sittman and Pitt introduceerde toen namelijk een automaat voor pokerspelers, die bedoeld was voor in cafés. Deze machines hadden 5 rijen, met elk 50 kaarten erin. Spelers konden een muntje in gooien en aan de hendel trekken, waarna er een willekeurige combinatie kaarten verscheen. Wie een winnende combinatie had (bijvoorbeeld een full house of een royal flush) kreeg een prijs.

Gratis drank en sigaren

Deze apparaten hadden echter geen mechanisme om de prijzen uit te werpen, dus spelers moesten deze zelf bij de bar ophalen. Wat je bij welke combinatie kreeg, hing sterk af van het café waarin je speelde. Meestal kregen winnaars echter gratis drank of sigaren als prijs. De speelautomaten van Sittman and Pitt bleken een doorslaand succes en al gauw doken ze overal in New York op.

Charles Fey: uitvinder van de gokkast

Ongeveer drie jaar later verscheen de eerste gokkast zoals wij die tegenwoordig kennen. Deze machine was een creatie van de Amerikaanse Charles Fey (1862-1944), die als mecanicien in een telefoonfabriek werkte. Met zijn mechanische kennis, bouwde hij in 1894 een nieuw soort speelautomaat in zijn kelder. Deze automaat had 3 draaiende elementen en werd bediend door middel van een hendel. Fey’s uitvinding werd in korte tijd enorm populair, waardoor hij besloot ontslag te nemen om zich volledig op de gokkasten te kunnen richten.

De Liberty Bell

De volgende grote doorbraak kwam in 1898, toen Fey zijn Liberty Bell gokkast introduceerde. Deze machine had 5 symbolen: harten, klaveren, schoppen, een hoefijzer en een Liberty Bell (een beroemde klok in Philadelphia). Door dit kleine aantal symbolen, nam het aantal mogelijke combinaties flink af. Hierdoor kon Fey ook een systeem bouwen waardoor de gokkast de winst automatisch in muntgeld uitbetaalde. Spelers hoefden hierdoor niet meer hun prijs zelf op te halen, waardoor speelautomaten een stuk laagdrempeliger werden. The Liberty Bell werd dan ook enorm populair in de gehele Verenigde Staten. Vanwege de hendel, stond de speelautomaat ook wel als ‘de eenarmige bandiet’ bekend.

Het enige probleem voor Fey was dat gokken in die tijd nog verboden was in de staat Californië, waar hij woonachtig was. Hij kon hierdoor geen patent aanvragen op zijn machine, waardoor concurrenten al snel met zijn idee aan de haal gingen.

De speelautomaat rukt op

De volgende grote stap vond plaats in 1912. Toen verschenen er namelijk gokkasten waar de symbolen van kaarten waren vervangen door afbeeldingen van fruit. De Fruit Machine was hiermee geboren. De reden hiervoor was dat verschillende Amerikaanse staten probeerden gokspelen te verbieden, waaronder ook gokkasten. Om dit verbod te omzeilen, schaften cafés automaten aan waar men in plaats van geld kauwgom kon winnen. Het fruitsymbool bepaalde hierbij welke smaak kauwgom men kon winnen.

Mede hierdoor liepen alle pogingen van de Amerikaanse overheid om de gokkast te verbieden op niets uit. De populariteit van de speelautomaten nam alleen maar verder toe. Na de Tweede Wereldoorlog, verspreidde deze machine zich ook over de rest van de wereld, waaronder ook Nederland. Vanaf 1964 deed bovendien de elektronische gokkast haar intrede, die ook wel als Money Honey bekendstond. Dit versterkte de opmars van de speelautomaat in Nederland nog verder.

Keerpunt door opkomst internet

Na de millenniumwisseling kwam er echter een einde aan de opmars van gokkasten. Dit kwam voor een belangrijk deel door de opmars van internet, waardoor online gokken beschikbaar kwam. Spelers hoefden hierdoor niet meer naar een casino of café te gaan om te gokken, maar konden nu ook simpelweg vanuit hun eigen huis spelen. Daarnaast sluiten de laatste jaren ook steeds meer bruine kroegen de deuren in Nederland, waardoor het aantal gokkasten nog verder afneemt. Desondanks telde ons land in 2016 nog 16.000 speelautomaten in de horeca. Op korte termijn is het dan ook niet waarschijnlijk dat de gokkast volledig zal verdwijnen.