Oprichting van de ChristenUnie
Niet groot maar ook niet klein is de ChristenUnie. Deze partij is een van de jongste in het hedendaagse Nederlandse parlement en werd pas opgericht in 2001, maar desalniettemin kent de ChristenUnie een lange politieke geschiedenis.
In 1944, nog tijdens de Duitse bezetting van Nederland, vond er een scheuring plaats binnen de Nederlandse Gereformeerde Kerk. Na meningsverschillen over de betekenis van de doop en verscheidene kerkrechtelijke zaken besloten een aantal gereformeerden, onder leiding van professor Klaas Schilder, zich in 1944 af te scheiden van de Gereformeerde Kerk. Zij stichtten daarop een nieuwe geloofsbeweging, die zij de ‘Gereformeerde Kerk vrijgemaakt’ noemden.
Gereformeerd Politiek Verbond (GPV)
Al snel kwamen de vrijgemaakten tot de conclusie dat zij ook op politiek vlak niet meer konden samenwerken met de overige gereformeerden, die vertegenwoordigd waren in de Anti-Revolutionaire Partij (ARP). Op 1 april 1948 maakten zes kiesverenigingen zich daarom los van het ARP en stichtten zij het Voorlopig Verband van Vrije Kiesverenigingen. In de loop der tijd sloten steeds meer vrijgemaakten zich aan bij dit verband, een ontwikkeling die in 1949 resulteerde in de definitieve oprichting van het Gereformeerd Politiek Verbond (GPV).
Getuigenispartij
De nieuwe partij van de vrijgemaakten kreeg al snel een sterk ideologisch karakter. Zo moesten alle aspirant-leden lid zijn van de Gereformeerde Kerk vrijgemaakt en waren zij verplicht in te stemmen met de Gereformeerde Belijdenis. Daarnaast besloot men geen politiek programma te schrijven, maar werden alle vraagstukken opgelost met verwijzingen naar ‘Schrift en Belijdenis’. Deze manier van besturen, de zogeheten getuigenispolitiek, leverde de GPV een trouwe achterban op, waardoor de partij altijd kon rekenen op één of twee zetels in de Tweede Kamer.
Reformatische Politieke Federatie (RPF)
Op 15 maart 1975 kreeg de GPV concurrentie van een tweede gereformeerde getuigenispartij: de Reformatische Politieke Federatie (RPF). Deze partij werd opgericht uit protest tegen de fusiebesprekingen tussen de Anti-Revolutionaire Partij (ARP), Christelijk-Historische Unie (CHU) en de Katholieke Volkspartij (KVP), omdat veel gereformeerden het niet zagen zitten om samen te werken met de katholieken. Desalniettemin gingen de drie partijen in 1980 toch op in het Christen-Democratisch Appèl (CDA), waarop de aanhangers van de RPF besloten zelfstandig verder te gaan.
Samenwerking GPV en RPF
Al snel bleek dat er grote overeenkomsten waren tussen de GPV en de RPF. Zo hanteerde de RPF eveneens de getuigenispolitiek aan de hand van de Bijbel en spraken zij zich onder meer uit tegen abortus, euthanasie en het homohuwelijk. Het grootste verschil met de GPV was echter dat de RPF het haar leden niet verplichtte om lid te worden van een kerkgenootschap, waardoor zij een andere achterban ontwikkelden. Lange tijd konden de partijen naast elkaar bestaan, maar tegen het einde van de jaren ’80 nam in de invloed van de Gereformeerde Kerk in Nederland sterk af.
Oprichting ChristenUnie
Ondertussen was binnen het ledenbestand van de GPV ook het verzet tegen samenwerking met niet-vrijgemaakten sterk afgenomen. Hierdoor lag de weg vrij voor samenwerking met andere partijen, waaronder de RPF. Vanaf 1989 hielden de twee partijen dan ook gezamenlijk hun fractievergaderingen, een samenwerking die op 13 maart 2001 resulteerde in een fusie en de oprichting van de ChristenUnie (CU). Ondanks haar korte bestaan en haar relatief kleine omvang heeft de partij toch al enkele grote politieke successen geboekt. Zo werd de ChristenUnie onder leiding van lijsttrekker André Rouvoet in 2007 voor het eerst een regeringspartij in het kabinet-Balkenende IV. Arie Slob wist het aantal zetels voor de ChristenUnie vast te houden. Het is nu aan de nieuwe lijstrekker Gert-Jan Segers om de partij nog groter te maken door de verkiezingen van 15 maart 2017.
