Plezier en politieke pijn: het impeachmentproces van Bill Clinton

In 1998 raakte de Amerikaanse president Bill Clinton ernstig in de problemen door een seksuele affaire met een van zijn stagiaires. Wat is het verhaal van dit pikante seksschandaal, waarvoor president Clinton bijna de ultieme politieke prijs moest betalen?

Het verhaal van Bill Clintons impeachmentproces begon in de grauwe winter van 1995. In november van dat jaar ging de Amerikaanse overheid, als gevolg van een bittere ruzie tussen Democraten en Republikeinen, op slot. Terwijl de politieke elite van Washington wanhopig probeerde deze shutdown crisis te bezweren, bloeide in het geheim een affaire op tussen Clinton en de 22-jarige Monica Lewinsky, die op dat moment stageliep in het Witte Huis. De intimiteiten tussen de president en de stagiair lopen dusdanig op, dat Clintons medewerkers zich genoodzaakt voelden Lewsinky in april 1996 over te plaatsen naar het Ministerie van Defensie. Een schandaal, zo beredeneerde het team van Clinton, kon daarmee worden afgewend.

Het liep echter anders. Eenmaal op haar nieuwe werkplaats aanbeland, kwam Lewinsky in contact met een ambtenaar genaamd Linda Tripp. De twee werden al gauw goede vrienden, en Lewinsky vertrouwde Tripp toe dat zij gedurende haar periode in het Witte Huis seksuele intimiteiten met de president heeft gehad.

Tripp, op haar beurt, speelde deze informatie door naar Newsweek-onderzoeksjournalist Michael Isikoff, die zich vastbeet in de zaak. Toen Isikoff zijn stuk over de pikante affaire tussen Clinton en Lewinsky echter rond had, besloot de directie van Newsweek op het allerlaatste moment publicatie te blokkeren. De scoop ging op deze wijze naar de roddelsite Drudge Report, die op 17 januari 1998 voor het eerste berichtte over Clintons escapades. Het Monica Lewinsky-schandaal was geboren.

De presidentiële ontkenning

Het nieuws sloeg in als een bom. Op 21 januari voelde Clinton zich voor het eerst genoodzaakt de geruchten over de affaire met zijn voormalige stagiair in alle toonaarden te ontkennen. Aangezien deze ontkenning er niet in slaagde een einde te maken aan het oplaaiende seksschandaal, besloot de president vijf dagen later een nieuw statement te maken.

Op 26 januari 1998 betoogde Clinton andermaal niets met de rondzingende beschuldigingen te maken te hebben. Met een vastberaden blik in zijn ogen verklaarde de president: “I did not have sexual relations with that woman - miss Lewinsky”, om daar vervolgens aan toe te voegen dat hij nooit en te nimmer iemand opdracht had gegeven om te liegen over de affaire. “These allegations are false”, benadrukte Clinton, vlak voordat hij letterlijk met zijn vuist op tafel sloeg om zijn punt kracht bij te zetten.

Het explosieve rapport

Deze niet mis te verstane ontkenning kon echter niet verhinderen dat tout politiek Washington langzaam maar zeker geobsedeerd raakte met de affaire-Lewinsky. Speciaal aanklager Kenneth Starr zou de affaire uiteindelijk meenemen in zijn omvangrijke onderzoek naar meerdere ongerelateerde schandalen rondom de Clintons, waaraan hij al sinds 1994 werkte. Dit onderzoek leverde als eindresultaat het Starr Report van september 1998 op, waarin de speciaal aanklager rapporteerde over zijn bevindingen.

In zijn officiële eindverslag beschreef Starr tot in detail hoe Clinton en Lewinsky achter gesloten deuren “plezier” aan elkaar beleefden. Ook raadde de independent counsel een aantal aanklachten aan die door leden van Huis van Afgevaardigden konden gebruikt om een afzettingsprocedure – ook bekend als impeachment - tegen de president aan te spannen.

De misukte impeachmentprocedure

Als reactie op het rapport-Starr, stemde de Republikeinse meerderheid in het Huis in met de tenlastelegging van president Clinton. Tegen hem werden twee aanklachten - de zogenaamde articles of impeachment - opgesteld. Volgens de Amerikaanse grondwet was het nu aan de senaat om zich te buigen over de schuldvraag. Op 7 januari 1999 ging het “proces” tegen de president van start. De zittingen in de senaat werden op 9 februari tot een einde werd gebracht. Drie dagen later werd gestemd door de senatoren, maar de benodigde 67 stemmen voor veroordeling werden niet behaald. De impeachmentprocedure was niet “geslaagd”: president Clinton werd vrijgesproken, en mocht aanblijven.

Alhoewel het de Republikeinen dus niet was gelukt de president uit zijn ambt te verwijderen, slaagden zij er wel in blijvende schade aan Clinton’s reputatie toe te brengen. Volgens sommige analisten was Clintons politieke brand dusdanig beschadigd, dat de “nederlaag” van zijn vicepresident Al Gore in 2000 te herleiden is naar de Lewinsky-affaire. Ook had het schandaal gevolgen voor Clinton buiten de politiek arena om: zo werd hem door de speciaal aanklager een boete van $25.000 opgelegd, en mocht hij, als voormalig advocaat, zijn beroep voor een periode van vijf jaar niet meer uitoefenen.

Bronnen:

• The Atlantic. "The Clinton Impeachment, as Told by the People Who Lived It."
• GovInfo. "Impeachment of President William Jefferson Clinton - The Evidentiary Record Pursuant to S. Res. 16 - Index to Senate Document 106-3, Vols. I-XXIV."

Afbeeldingen:

• De Amerikaanse president Bill Clinton poseert goedlachs in de Oval Office met de trotse stagiair Monica Lewinsky. Bron - Clinton White House [Public domain] via Wikimedia.
• Postzegel uit Abchazië. Bron: Public Domain via Wikimedia.
• oegangskaartjes voor bezoekers van het impeachmentproces van president Clinton in de senaat. Bron - Gerald R. Ford Presidential Museum [Public domain] via Wikimedia.