22 maart jarig: Norbert Schmelzer

“Een gladde teckel met een vette kluif in zijn bek.” Zo omschrijft Wim Kan tijdens zijn oudejaarsconference in 1966 de man naar wie de Nacht van Schmelzer is vernoemd. Mede door deze kabinetscrisis, waarbij een motie van Norbert Schmelzer de val van het kabinet-Cals inluidt, wordt hij door menigeen bestempeld als een pragmatisch politicus. Norbert Schmelzer werd geboren op 22 maart 1921.

Wilhelm Klaus Norbert Schmelzer werd geboren in Rotterdam als zoon van Duitse ouders. In zijn geboorteplaats volgde hij lager onderwijs aan de openbare Westerschoolvereniging. Van 1933 tot 1939 ging hij naar het gymnasium, het Rooms-katholieke Aloysius College in Den Haag. Vervolgens studeerde hij economie aan de Katholieke Economische Hogeschool te Tilburg.

'Raad van Negen' en ministerie van Economische zaken

Tijdens zijn studententijd was hij tijdelijk voorzitter van de in 1942 opgerichte ‘Raad van Negen’, een belangrijk overlegorgaan van het studentenverzet tegen de Duitse bezetter. Na zijn afstuderen in 1947 ging Schmelzer als ambtenaar aan de slag op het ministerie van Economische Zaken. Op 26 januari 1950 trouwde hij in Oisterwijk met Carla Mutsaerts, met wie hij uiteindelijk drie kinderen kreeg.

KVP

Op aandringen van toenmalig fractieleider van de Katholieke Volkspartij (KVP), Carl Romme, sloot Schmelzer zich in 1952 aan bij de KVP. Hij werd in 1954 lid van het hoofdbestuur en was vanaf 1956 achtereenvolgens staatssecretaris op de ministeries van Binnenlandse Zaken en Algemene Zaken. In 1963 volgde de benoeming tot fractievoorzitter van de KVP, een functie die hij acht jaar vervulde. Drie jaar later zorgde Schmelzer er merkwaardig genoeg voor dat 'zijn' KVP als regeringspartij in een kabinetscrisis verzeild raakte. De aanleiding voor deze beruchte Nacht van Schmelzer, van 13 op 14 oktober 1966, was een aangenomen motie die Schmelzer had ingediend voor een betere dekking van de rijksuitgaven. Het kabinet had op dat moment namelijk te kampen met een flink begrotingstekort. Als gevolg van Schmelzer’s motie, die werd opgevat als een motie van wantrouwen, diende premier Cals van de KVP een dag later zijn ontslag in.

Ook actief voor CDA

Hoewel hij door een aantal collega’s als een iets te ambitieus politicus werd gezien, stond Schmelzer toch ook bekend als een charmant en innemend persoon. In 1977 scheidde hij van zijn vrouw en drie jaar later trouwde hij nogmaals, met Daphne Nieuwenhuizen. Schmelzer bleef lid van de KVP en was vanaf 1980 actief binnen het CDA. In 2002 werd hij nog lid van de Adviesraad Internationale Vraagstukken. In 2008 verhuisde Schmelzer met zijn vrouw naar het Duitse Sankt-Ingbert. Op 14 november van datzelfde jaar, vier maanden na de verhuizing, overleed Schmelzer daar op 87-jarige leeftijd.