Biografie Arthur Seyss-Inquart

De Oostenrijker Seyss-Inquart was tijdens de Tweede Wereldoorlog Rijkscommisaris van bezet Nederland.

Seyss-Inquart werd geboren in voormalig Oostenrijk-Hongarije als Arthur Zajtich. Deze Tsjechische achternaam kwam van de slavische wortels van zijn vader.  Later probeerde Seyss-Inquart deze afkomst altijd te verbergen. Toen het gezin in 1907 naar Wenen verhuisde, liet zijn vader door invloed van het toen al opkomende Duits nationalisme de achternaam veranderen naar het Duitser klinkende Seyss-Inquart.

Politieke carrière Seyss-Inquart

De jonge Seyss-Inquart studeerde rechten en werkte in de jaren ’20 en ’30 als advocaat in Wenen. Vanaf 1931 begon hij zich bezig te houden met het opkomende nationaal-socialisme en was hij lid van nazistische partij in Oostenrijk. Zijn politieke carriére begon toen hij ging werken voor voor het kabinet van de anti-nazistische Engelbert Dolfuss. Seyss-Inquart was zijdelings betrokken bij de aanslag  op de Oostenrijkse bondskanselier.

Anschluss bij Duitsland

Nog voor de Anschluss met Oostenrijk in 1938 werd Seyss-Inqart onder grote druk van Hitler benoemd tot minister van Binnenlandse Zaken in het Oostenrijkse kabinet. Hij was inmiddels uitgegroeid tot één van de topstukken binnen de nazistische partij. Al gauw werd hij dan ook benoemd tot bondskanselier van Oostenrijk, waarna hij de anschluss bij Duitsland mogelijk maakte.

Joodse problematiek

Nadat de Oostenrijkse regering in 1939 werd opgeheven, kreeg Seyss-Inqart met de bezetting van Hitler van West-Europa een nieuwe baan; Rijkscommisaris van Nederland. Binnen de NSDAP werd hij namelijk als te gematigd gezien om de ‘joodse problematiek’ in het oosten op tekunnen lossen. In Nederland probeerde hij vanuit zijn residentie Clingendael in Den Haag, de Nederlanders eerst met zachte hand te overreden om mee te werken met de Duise bezetters.

Februaristaking

Na de Februaristaking van 1941 veranderde zijn houding echter. Hij trad hard op tegen het verzet wat honderden executies tot gevolg had, en maakt de deportatie van honderdduizenden joden mogelijk. Dit deed hij voooral onder druk van de SS en Himmler, die niets ophadden met zijn ‘softe aanpak’.

Na de Tweede Wereldoorlog

Na de oorlog werd Seyss-Inquart berecht tijdens het zogenaamde Neurenberg Proces. Hier beweerde hij dat hij wist dat de joden te werk gesteld werden in het oosten, maar dat hij nooit had geweten van de vernietingingskampen. Hij zou er dan ook alles aan hebben gedaan om dit tegen te houden, meende hij. Wel heeft Seyss-Inquart er bij Himmler tijdens de oorlog meerdere malen op aangedrongen om te stoppen met de deportatie van joden, omdat dat onrust bij de ‘Arische’ bevolking teweeg zou brengen. Hij werd uiteindelijk voor zijn oorlogsmisdaden ter dood veroordeeld en op 16 oktober 1946 opgehangen in Neurenberg.