De ontsnapping van Alcatraz

Volgens onderzoekers van de TU Delft is het mogelijk dat drie ontsnapte gevangen uit de gevangenis Alcatraz hebben overleefd. Er werd altijd vanuit gegaan dat de drie tijdens hun vlucht in de baai van San Francisco zijn verdronken, maar volgens de onderzoekers van de TU is het mogelijk dat Frank Morris en de broers John en Clarence Anglin de ontsnapping uit Alcatraz in 1962 hebben overleefd.

De gevangenis op Alcatraz

De gevangenis op het eilandje Alcatraz in de Baai van San Francisco gold als de best beveiligde gevangenis van Amerika. Iedereen die probeerde te ontsnappen werd altijd weer gepakt. De genen die niet gepakt werden, kwamen om tijdens hun vlucht. Daarom werd de gevangenis gebruikt om Amerika’s zwaarste criminelen op te sluiten.

John Anglin en Clarence Anglin

Alle drie de mannen waren veroordeeld wegens bankovervallen. John Anglin en Clarence Anglin overvielen in 1958 de Columbia Alabama Bank met een speelgoedgeweer. Hoewel de overval in eerste instantie succesvol was, werden de broers een paar dagen na de overval opgepakt en veroordeeld tot 35 jaar gevangenisstraf. De twee waren echter allerminst van plan die straf uit te zitten. Na een aantal ontsnappingspogingen besloten de autoriteiten de broers naar Alcatraz over te plaatsen.

Frank Morris

Frank Morris stond bekend als een notoire draaideurcrimineel. Vanaf zijn jonge jaren ging hij van de ene gevangenis naar de andere en zijn lange strafblad varieerde van drugsbezit tot gewelddadige overvallen. Ook hij had een groot aantal ontsnappingspogingen op zijn naam staan, waardoor ook hij naar Alcatraz werd overgeplaatst.

Allen West

Opengebroken ventilatieschacht in één van de cellen

Allen West was de vierde gevangene die bij de ontsnapping betrokken was. Ook hij was een draaideurcrimineel die een reputatie had opgebouwd in meerdere gevangenissen. John Anglin en West waren elkaar al eerder in een gevangenis in Florida tegengekomen. Toen ze elkaar in Alcatraz weer tegen kwamen, zat West daar  voor de tweede keer.

De voorbereidingen voor de ontsnapping

De vier mannen zaten gevangen in cellen dicht bij elkaar. In december 1961 begonnen de vier te werken aan hun ontsnapping. Het eerste gereedschap wat ze wisten te bemachtigen, waren een paar oude zaagbladen die door West gevonden werden tijdens een schoonmaakklusje. In de daaropvolgende maanden waren ze druk met het maken van gereedschap en andere spullen die nodig waren voor de ontsnapping.

Werkplaats op het dak

Met die gereedschappen wisten de mannen door de muren van hun cel heen te boren. Via een aantal gangen en ventilatieschachten wisten de vier op het dak van het cellenblok te komen. Daar creëerden ze een soort werkplaats waar ze in ploegendienst verder werkten aan hun ontsnappingsplan. Zo verzamelden ze onder andere meer dan vijftig regenjassen, waarmee ze een bootje bouwden om de baai mee over te roeien. Ze gebruikten gestolen lijm en de warme, metalen schoorsteenpijpen om de regenjassen mee aan elkaar te smelten.

Nep-hoofden

Een nep-hoofd waarmee de bewakers werden afgeleid

Om de bewakers af te leiden knutselden de mannen ook nep-hoofden in elkaar. Met  zeep, water en wc-papier wisten ze een soort papier-maché te maken. Met gestolen verf en haar uit de kapsalon van de gevangenis leken de hoofden echt genoeg om de bewakers op een dwaalspoor te brengen.

De ontsnapping van Alcatraz

In de nacht van 11 juni 1962 was het zo ver. Nadat de cellen gesloten werden en het licht uit ging, stopten de mannen kussens onder hun beddengoed en legden de nep-hoofden op hun hoofdkussen. Daarna kropen ze de cellen uit. Allan West bleef echter achter. Hij kreeg de ventilatieschacht in zijn cel niet open, waardoor hij achter moest blijven.

De overgebleven drie haalden hun zelfgemaakte rubberboot van het dak. Via een netwerk van schoorstenen en ventilatieschachten wisten ze veilig van het dak op de begane grond te komen. Daar klommen ze over de hekken en wisten ongezien de kust van Alcatraz Island te bereiken. Met een tot pomp verbouwd accordeon bliezen ze hun rubberboot op en kozen het ruime sop.

Onderzoek naar de ontsnapping

Wat er daarna gebeurde is niet bekend. Van de drie ontsnappers is nooit meer iets vernomen. Nadat de vermissing van de drie werd opgemerkt, werd een van de grootste klopjachten uit de Amerikaanse geschiedenis georganiseerd. Zonder resultaat. Zeventien jaar lang werkte de FBI aan de zaak. Allan West bleek een goede informant te zijn, maar van de drie vermisten was geen spoor. Wel werden nog resten van een rubberboot en peddels gevonden op Angel Island. Ook spoelde een tas met spullen van de drie aan. In 1979 concludeerde de FBI dat de drie door de sterke zeestroming de oceaan op waren gedreven en omgekomen.

Het verhaal van de ontsnapping van Alcatraz

Het verhaal van de ontsnapping bleef in de jaren daarna tot de verbeelding spreken. Dat de gevangenen niet gepakt waren én dat er geen lichamen werden gevonden leidde tot speculatie dat de drie hun ontsnapping wel eens overleefd zouden kunnen hebben. Een Hollywoodfilm met Clint Eastwood was een groot kassucces.

In 2003 deed het programma Mythbusters  de ontsnapping na. In een boot van regenjassen wisten de presentatoren de baai over te steken.Het onderzoek van de TU Delft levert meer bewijs dat het mogelijk is de baai over te steken. Als de drie op het juiste moment uitvoeren, zouden de getijdestromen in de baai het bootje naar Angel Island gestuwd kunnen hebben. Of dat gelukt is, zullen we waarschijnlijk nooit zeker weten.