De Poolse massa-emigratie na de politieke crisis van 1968
Ze vertrekken en komen niet meer terug
Aldus de Poolse krant Gazeta Wyborcza over het groeiend aantal Polen dat naar het buitenland vertrekt om daar werk te zoeken. In 2011 was het migratiecijfer onder Polen het hoogste sinds 2007. De Poolse werknemers vertrekken vooral naar Groot-Brittannië en andere West-Europese landen. Ook in 1968 kende Polen een massale emigratie, die was te wijten aan de politieke crisis in dat jaar.
Na de Tweede Wereldoorlog werd Polen een door de Sovjet-Unie gesteunde staat, die de Poolse Volksrepubliek ging heten. De enige toegestane partij was de communistische partij. De Poolse bevolking werd met harde hand geleid, vooral onder het stalinistische regime van Bierut die regeerde tot 1956.
Daarna leek het iets beter te gaan, maar ook Bieruts opvolger Gomulka ontpopte zich steeds meer tot een dictator. In de tweede helft van de jaren ’60 kwam hier steeds meer protest tegen. Directe aanleiding voor de politieke onrust die toen uitbrak was het verbod op de uitvoering van een toneelstuk van Adam Mickiewicz, een populaire Poolse 19e-eeuwse schrijver. Zijn toneelstuk was verboden, omdat het anti-Russische elementen zou bevatten. Dit leidde in het hele land tot stakingen en studentenprotesten, uiteindelijk werden bijna 3000 mensen opgepakt door de Poolse politie voor betrokkenheid bij de protesten.
De zesdaagse oorlog in 1967 tussen Israël en de Arabische buurlanden Egypte, Jordanië en Syrië zorgde ondertussen voor spanningen in het Midden-Oosten. Polen verbrak naar aanleiding van de oorlog alle banden met Israël en haalde de banden met de Arabische wereld juist aan. De Poolse president Gomulka wilde de aandacht van de studentenprotesten afleiden en gebruikte hier het argument voor dat de Joodse bevolking in Polen teveel op de hand van Israël was. Hij meende dat er veel aanhangers van het zionisme bij waren en kondigde daarom een antizionistische campagne af.
De vermeende zionisten kregen de schuld van veel misdaden die onder het stalinistische regime waren gepleegd en veel Joden werden daarom uit de communistische partij gezet. Dit leidde tot massa-emigratie van Joden uit Polen. Tussen 1968 en 1971 ontvluchtten zo’n 13.000 Joodse Polen het land. In de internationale gemeenschap werd de campagne van de Poolse regering sterk veroordeeld. De Poolse regering heeft echter altijd volgehouden dat het geen anti-Joodse campagne, maar een antizionistische campagne was.
De migratiestroom die nu bezig is vanuit Polen lijkt meer om economische redenen te zijn dan om politiek gemotiveerde redenen. Hoewel de economie van Polen jaarlijks groeit, kunnen veel Polen nog steeds meer geld verdienen in andere EU-landen dan in hun eigen land.
