Executie van Anton Mussert
Waalsdorpervlakte 1946 – Na afloop van de Tweede Wereldoorlog wordt hij gezien als de ‘landverrader bij uitstek’. Op 7 mei 1945 wordt hij gearresteerd en niet veel later ter dood veroordeeld, onder andere vanwege ‘hulpverlening aan de vijand’. Precies één jaar later, op 7 mei 1946, werd Anton Mussert geëxecuteerd op de Waalsdorpervlakte.
In 1931 stichtte Anton Mussert de Nationaal-Socialistische Beweging (NSB), een anti-parlementaire en nationalistische partij. Aanvankelijk keerde Mussert zich af van de rassenleer en het antisemitisme, maar met de komst van onder andere Rost van Tonningen radicaliseerde de partij al snel. Na de verovering van Nederland in 1940 ging hij een samenwerking aan met de Duitse bezetter. Hij verrijkte zich onder andere door het toe-eigenen van joods ontroerend goed en vergaarde hiermee een geschat fortuin van meer dan 900.000 gulden.
Ondanks zijn benoeming tot officiële leider van het Nederlandse volk in 1942 nam de Duitse bezetter Mussert nooit echt serieus. Ze beschouwden hem als een zwakke leider en een nutteloze politicus, die zichzelf veel groter voordeed dan dat hij werkelijk was. Mussert was het zelf overigens ook niet eens met de Duitse bezetting, want hij geloofde in een onafhankelijk Groot-Nederland, dat naast Duitsland zou moeten bestaan.
Na afloop van de oorlog besloot Mussert niet te vluchten en op 7 mei 1945 werd hij op zijn kantoor gearresteerd. Na een kort proces werd hij op 12 december veroordeeld tot de doodstraf wegens ‘hulpverlening aan de vijand, een aanslag op de grondwettige regering en een poging om Nederland onder vreemde heerschappij te brengen’. Die laatste beschuldiging is echter altijd controversieel gebleven, gezien Mussert’s plannen voor een onafhankelijk Groot-Nederland. Toch werd zijn doodvonnis op 20 maart 1946 bevestigd door de Bijzondere Raad van Cassatie.
Op 7 mei 1946, precies een jaar na zijn arrestatie, werd Anton Mussert ter dood gebracht. De executie vond plaats op de Waalsdorpervlakte, een duingebied waar de Duitse bezetter eerder ook de doodstraffen van verzetslieden voltrok. De laatste woorden van Anton Mussert zijn staatsgeheim en worden pas in 2021 vrijgegeven voor het publiek.
