Geschiedenis van de Presidentiële Thanksgiving speech

“Heb een prachtige Thanksgiving.” Het lijkt een onschuldige gelukwens, maar toch kwam deze uitspraak Barack Obama op veel kritiek te staan. De Democratische president besloot namelijk gisteren, tot groot ongenoegen van veel Republikeinen, God niet te vermelden in zijn Thanksgiving toespraak. In 1975 was het echter Republikeins president Gerald Ford die als eerste een verwijzing naar de Almachtige achterwege liet.

De traditie van Thanksgiving Day grijpt terug op het verhaal van de Pelgrim Fathers, een groep Engelse puriteinen die in het begin van de 17e eeuw van Europa naar Amerika voeren. In 1620 landden zij na een barre overtocht met hun schip de Mayflower op de kust van Massachusetts. Dankzij hulp van de lokale Wapanoag stam wisten zij hun zware eerste winter in de Nieuwe Wereld ternauwernood te overleven. Om de Indianen te bedanken voor hun hulp organiseerden de Pelgrim Fathers een jaar later, na een succesvolle oogst, de eerste Thanksgiving maaltijd.

Washington

In de koloniale tijd werd Thanksgiving op meerdere plaatsen gevierd als een lokaal feest. Vaak werd er een speciale dankzeggingsdag uitgeroepen naar aanleiding van een positieve gebeurtenis, bijvoorbeeld een militaire overwinning. Overigens ging het feest dan meestal gepaard met vasten en bidden in plaats van met een maaltijd. Op 3 oktober 1789 besloot president Washington voor het eerst een nationale Thanksgiving te houden. Volgens hem was het de plicht van iedere natie om regelmatig dank te zeggen voor de “voorzienigheid van de Almachtige God.” Zes jaar later kondigde hij wederom een Thanksgiving aan, maar na 1815 raakte de traditie weer in onbruik.

Lincoln

Gedurende de Amerikaanse burgeroorlog (1861-1865) riepen zowel president Lincoln als leider van de confederatie Jefferson Davis regelmatig dagen van dankzegging uit na militaire veldslagen. In de herfst van 1863 sprak Lincoln bij zijn Thanksgiving speech echter niet alleen zijn dank uit voor de overwinningen, maar ook voor “de zegeningen van vruchtbare velden en de gezonde lucht”, gecreëerd door de “altijd-wakende Almachtige God.” Hiermee wordt zijn toespraak gezien als het officiële begin van de jaarlijkse traditie van Thanksgiving, en de bijbehorende dankzegging van de Amerikaanse president.

Ford

Over het algemeen was het voor iedere Amerikaanse president gebruikelijk om God te vermelden in zijn speech “Een godvrezende natie als de onze is het aan zijn eigen morele gevoel van plicht verantwoord om dank te zeggen aan de Allesgever”, aldus president William Taft in 1912.  Toch besloot de Republikeinse president Gerald Ford  te breken met deze traditie. In zijn Thanksgiving toespraak van 1975 sprak hij over 200 jaar Amerikaanse onafhankelijkheid en zegde hij dank voor de verworven vrijheid, democratie en culturele verscheidenheid, maar maakte hij niet één keer een specifieke verwijzing naar een hogere macht. Of dit een bewuste keuze was is onduidelijk, want een jaar later begon Ford zijn speech wel weer traditioneel met een dankzegging aan God.

Obama

Gisteren werd de Thanksgiving speech voor de derde keer gehouden door Barack Obama. Maar hoewel de Democratische president uitgebreid dank zegde aan de Amerikaanse soldaten en de vrijwilligers in de gaarkeukens, reserveerde hij geen speciaal woordje voor de Almachtige. Sterker nog, in tegenstelling tot zijn eerdere twee toespraken liet hij alle spirituele verwijzingen achterwege en noemde Thanksgiving simpelweg een “feest van de gemeenschap”. Zelfs zijn traditionele afsluiting van een toespraak, “God zegen u, en God zegen de Verenigde Staten van Amerika”, werd vervangen door een neutrale boodschap, namelijk “heb een prachtige Thanksgiving”. Dit alles kwam hem op felle kritiek te staan van een aantal Republikeinen, die de toespraak als een ‘belediging’ zagen en deze als ‘on-Amerikaans’ beschouwden.