Geschiedenis van voetbaltransfers

Als in de zomer de bal niet over de voetbalvelden rolt, blijft het professionele voetbal toch groot nieuws. De professionele clubs smijten namelijk met tientallen miljoenen euro’s in de hoop het komende seizoen beter te kunnen presteren door de aankoop van goede voetbalspelers en dat levert steevast geruchten op over mogelijke transfers van spelers. Maar sinds wanneer bestaat het fenomeen van het handelen in spelers, de voetbaltransfer, eigenlijk?

De geschiedenis van de voetbaltransfer begint, net als het professionele voetbal, in Engeland. De Engelse voetbalbond Football Association (FA) stelde in 1893 namelijk een aantal regels op waarmee het de professionele spelers onder controle van de clubs en de voetbalbond wilde houden. Spelers moesten zich vanaf dat jaar registreren bij de FA en mochten zonder inschrijving niet spelen. Wanneer een speler van club wilde wisselen moest hij voor die tijd al toestemming krijgen van de bond, maar vanaf 1893 ook van de club waar hij onder contract stond.

De eerste transfer was een boete

De uit Birmingham afkomstige club Aston Villa was in datzelfde jaar de eerste club die moest betalen voor de komst van een nieuwe speler. Aston Villa had in 1892 een belangrijke finale verloren van West Bromwich Albion en het wilde niets liever dan zich versterken met de beste speler van die club, de Schot Willie Groves. Aston Villa benaderde de speler, maar hield zich niet aan de nieuwe regels van de FA, omdat Groves geen toestemming had gekregen van zijn club. Aston Villa moest een boete van 100 Engelse Pond betalen voordat Groves de overstap mocht maken, waarmee de eerste transfer een feit was.

Stijgende transfersommen

De bedragen die voor spelers werden betaald stegen in de jaren na 1893 snel, vooral toen bleek dat gekochte spelers meer dan eens een grote rol speelden in de successen van hun nieuwe club.  In 1905 werd de grens van 1000 Pond bereikt door een transfer van Alf Common van Sunderland naar Middlesbrough. De FA probeerde de stijgende bedragen in 1908 nog kort aan banden te leggen door een maximum van 350 Pond per transfer vast te leggen, maar de clubs kwamen met creatieve oplossingen. Zo werd een sterspeler bijvoorbeeld gekocht samen met twee slechte spelers, zodat er bij elkaar alsnog het gewenste bedrag kon worden betaald. De voetbalbond schafte de regel een jaar later af.

Leestips-Boek

FIFA Wereld voetbal recordboek 2012

€ 24.95

Johan Cruijff als duurste voetballer

Hoewel Engeland jarenlang het belangrijkste voetballand bleef verspreidde de voetbaltransfer zich ook over de rest van de Europese competities. Met de introductie van professionele competities kwam ook het transfersysteem in die landen op gang, meestal naar voorbeeld van de regels van de FA. Vanaf 1932 was de internationalisering van de sport goed zichtbaar. Tot 1932 had Engeland altijd de duurste spelers, maar die eer verschoof tijdens het Interbellum naar de rest van de wereld. Zo verhuisde de Argentijn Omar Sivori in 1957 voor het recordbedrag van 118.000 euro naar het Italiaanse Juventus. Zestien jaar later verbrak Johan Cruijff alle records toen hij voor ruim 900.000 euro van Ajax naar Barcelona verhuisde. Dit was bijna een verdubbeling van het vorige record.

Het Bosman-arrest en nieuwe records

Sinds de eerste transfer in 1893 veranderde er weinig aan de regelgeving. De Belgische speler Jean-Marc Bosman bracht in 1995 misschien wel de belangrijkste verandering in het moderne voetbal teweeg. Hij wilde zijn club Standard Luik inruilen voor Duinkerken. Bosman’s contract was afgelopen, maar de regel dat een club toestemming moest geven, ook nadat het contract was afgelopen, bestond nog altijd. Bosman vond dit in strijd met de Europese wetgeving, stapte naar de rechter en kreeg gelijk. Voortaan mochten spelers zonder contract gaan en staan waar ze wilden. Na het Bosman-arrest stegen de transfersommen snel, mede door de enorme commercialisering van het voetbal. De Argentijn Hernan Crespo bracht in 2000 57 miljoen euro op, Cristiano Ronaldo in 2009 94 miljoen en Real Madrid staat momenteel op het punt om Gareth Bale voor een bedrag van meer dan 100 miljoen euro over te nemen. Daar had Aston Villa in 1893 1 miljoen sporters als Willie Groves voor kunnen kopen.