Het leven van dubbelspionne Mata Hari

Een van Nederlands bekendste spionnen uit de geschiedenis is Mata Hari, een Nederlandse exotische danseres. Zij was een dubbelspion tijdens de Eerste Wereldoorlog en werd hiervoor in 1917 door de Fransen geëxecuteerd.

Margreet Zelle

Margreet Zelle, de echte naam van Mata Hari, werd geboren in Leeuwarden in 1876. Na een opleiding tot kleuterleidster kwam zij in 1895 via een contactadvertentie in de krant in contact met een KNIL-officier, Rudolph MacLeod. Ze trouwde met hem en vertrok naar Nederlands-Indië. Hier kregen zij twee kinderen, Norman en Jeanne. Het was echter geen gelukkig huwelijk en het echtpaar keerde in 1902 terug naar Nederland. Ze gingen in dat jaar ook uit elkaar. In 1907 werd het huwelijk officieel ontbonden.

Danseres in Parijs

In Indië was Margreet Zelle in contact gekomen met de oosterse dans. In 1905 vertrok zij naar Parijs om daar als exotische en erotische danseres op te treden onder de naam Mata Hari. De pers was meteen lyrisch over haar optreden en binnen enkele maanden werd Mata Hari internationaal bekend in de danswereld. Ze trad veel op in heel Europa. In 1914 brak de Eerste Wereldoorlog uit. Mata Hari was op dat moment voor een optreden in Berlijn. Ze wilde hier zo snel mogelijk vandaan en trok via Nederland, Groot-Brittannië en Spanje terug naar Frankrijk, waar haar danscarrière was begonnen.

Leestips-Boeken

Dubbelspionne Mata Hari

Volgens veel geruchten was Mata Hari een dubbelspionne. Zij had tijdens haar leven en tijdens de oorlog veel affaires gehad met hooggeplaatste officieren van verschillende nationaliteiten. Aangezien Mata Hari Nederlands was en Nederland neutraal bleef tijdens de Eerste Wereldoorlog kon zij gewoon alle grenzen over en reisde ze veel rond voor haar werk. Ze had een aanbod van de Duitse geheime dienst geaccepteerd om verslag aan hen uit te brengen. In Frankrijk had zij ook haar diensten aan de Franse inlichtingendienst aangeboden. Door haar reputatie als minnares van legerofficieren werd zij echter extra in de gaten gehouden.

Arrestatie en executie Mata Hari

Op 13 februari 1917 werd Mata Hari in Frankrijk in haar hotelkamer gearresteerd. Ze werd door de Fransen ervan verdacht te spioneren voor de Duitsers en gevangen genomen. Ondanks dat ze zei onschuldig te zijn werd Mata Hari eind juli 1917 door een militair gerechtshof ter dood veroordeeld. Een verzoek om gratie van de Nederlandse regering haalde niets uit. Op 15 oktober 1917 werd Mata Hari door een vuurpeloton ter dood gebracht in Vincennes in Frankrijk.

Voorbeeld en legende

Of Mata Hari echt een spionne is geweest is onduidelijk. Er bestaat weinig bewijs tegen haar. Misschien was zij echt een dubbelspionne, misschien is ze slachtoffer geweest van een machtsspel tussen de Franse en Duitse militaire top of had ze door haar werk en het vele reizen gewoon de schijn tegen. Mata Hari is later wel het voorbeeld geworden voor de seksuele verleidelijke spionne die haar charmes gebruikte om informatie los te krijgen bij hooggeplaatste heren. Doordat haar leven nog altijd een mysterie is, is Mata Hari een legende geworden en zijn er meerdere films en boeken over haar verschenen.