Theodore Roosevelt toespraak moordaanslag

Hoe een langdradige toespraak het leven van Teddy Roosevelt redde

De Braziliaanse presidentskandidaat Jair Bolsonaro is op donderdag 6 september 2018 slachtoffer geworden van een moordaanslag. De extreemrechts politicus werd op een verkiezingsbijeenkomst met een mes in zijn buik gestoken. Bolsonaro overleefde de aanval en zijn toestand is inmiddels ernstig maar stabiel. Aanslagen op politici komen in Latijns Amerika regelmatig voor. Maar ook de Verenigde Staten zijn in het verleden regelmatig opgeschrikt door dergelijke aanslagen. Soms ontsprongen doelwitten echter op wonderbaarlijke wijze de dans, net zoals nu bij Bolsonaro het geval lijkt te zijn. Een opmerkelijk voorbeeld hiervan is de moordaanslag op de presidentskandidaat Theodore Roosevelt. In een bizarre loop van omstandigheden werd het leven van de politicus gered door een vijftig pagina’s dikke toespraak.

Theodore Roosevelt

Roosevelt’s deelname aan de Amerikaanse  presidentsverkiezingen van 1912 was al een opmerkelijke ontwikkeling op zich. Als boegbeeld van de Republikeinse Partij had hij namelijk tussen 1901 en 1909 al acht jaar in het Witte Huis doorgebracht. Daarna trok Roosevelt zich terug uit de politiek. Maar met het aflopen van zijn tweede ambtstermijn namen de Republikeinen een conservatievere koers.  Uiteindelijk liep Roosevelt’s ontevredenheid over zijn opvolger, Howard Taft, zo hoog op, dat hij besloot een comeback in de politiek te maken.

Teddy gaat voor derde termijn

 In 1912 vormde de voormalige president de Progressive Party, waarmee hij ging proberen een derde ambtstermijn binnen te slepen. De partij kreeg al snel de bijnaam Bull Moose Party (elandstier partij), vanwege de kracht waar haar aanvoerder zichzelf om beroemde. Proberen als derde partij tussen de Democraten en Republikeinen lijkt achteraf een weinig realistisch streven. Toch was Roosevelt verre van kansloos. Als voormalig president genoot hij nog steeds een enorme populariteit onder het Amerikaanse volk, die hij nu volledige uitbuitte.  Roosevelt toerde het hele land door, om in 38 staten zijn aanhang te mobiliseren. Deze tocht voerde hem ook naar Milwaukee (Wisconsin), waar de campagne een onverwachte wending zou nemen.

Aanslag in Milwaukee

Op 14 oktober 1912 verliet Roosevelt daar het Gilpatrick Hotel, om een toespraak te geven in een nabijgelegen zaal. De sfeer was positief. Buiten juichte een menigte aanhangers de presidentskandidaat toe op weg naar zijn auto. In zijn open rijtuig aangekomen, stond Roosevelt nog even op om naar zijn fans te zwaaien. Op dat moment werd er echter een revolver vanuit de mensenmassa afgevuurd. De kogel trof Roosevelt vol in zijn borst.

Voordat de schutter een tweede schot kon lossen, stortte de menigte zich bovenop hem. De dader was een werkeloze kroegbaas genaamd John Schrank. De verwarde Schrank beweerde achteraf dat de geest van de vermoorde president McKinley hem in een droom de moord had opgedragen. Na zijn aanslag dreigde Schrank te worden gelyncht door de uitzinnige menigte. Voor het zover kon komen maande Roosevelt zijn aanhangers tot kalmte. Tot ieders verbazing stond de presidentskandidaat nog overeind na de aanslag, ondanks dat de kogel ogenschijnlijk zijn doel had getroffen.

Gered door toespraak

Roosevelt bleek enorm veel geluk te hebben gehad. De kogel had namelijk zijn borstzak getroffen, waar hij zijn attributen voor de toespraak bewaarde. Behalve zijn metalen brillenhoes, zat daarin ook zijn tekst voor die avond. Voor die avond had Roosevelt een uitgebreide redevoering voorbereid, waardoor de tekst vijftig pagina’s besloeg. Deze massa aan dubbelgevouwen papier vertraagde de kogel enorm. Daardoor was het projectiel niet diep in Roosevelt’s lichaam binnengedrongen.

Kogel Theodore Roosevelt neergeschoten

The show must go on

Roosevelt hoestte een paar keer, om te controleren of er bloed in zijn longen zat. Toen dit niet zo bleek te zijn, stond hij erop om de geplande toespraak alsnog te houden. Aangekomen in de zaal, verontschuldigde de presidentskandidaat zich dat de redevoering wat zou worden ingekort, omdat hij zojuist was neergeschoten. Toen het publiek sceptische geluiden liet horen, opende Roosevelt zijn jas om zijn bebloede hemd met het kogelgat te laten zien. Daarop sprak hij 84 minuten lang de zaal toe, waarna hij zich richting het ziekenhuis begaf.

Verkiezingsnederlaag

Deze aanslag bracht een golf van sympathie teweeg voor Roosevelt, wat zijn populariteit nog verder deed stijgen. Het bleek echter onvoldoende om een derde ambtstermijn binnen te slepen. Hoewel Roosevelt met 27% van de stemmen zijn Republikeinse rivaal achter zich liet, had hij zijn kiezers grotendeels bij zijn voormalige partij weggesnoept. Daardoor versloeg de Democraat Woodrow Wilson zijn verdeelde tegenstanders met gemak. Schrank werd door de rechtbank krankzinnig verklaard en sleet de rest van zijn dagen in een gesticht. Hij stierf in 1943. Roosevelt zelf zou tot aan zijn dood in 1919 met een kogel tussen zijn ribben blijven rondlopen.

Bronnen:

Afbeeldingen:

Ook interessant: 

Landen: 

Personen: 

Lees het komende nummer van Geschiedenis Magazine. Neem vóór donderdag 16 mei 23:59 u. een abonnement.

Geschiedenis Magazine 4

Het komende nummer van Geschiedenis Magazine verschijnt omstreeks 30 mei. Neem vóór donderdag 16 mei 23:59 u. een abonnement om dit nummer zonder verzendkosten te ontvangen. 

Jan van Schaffelaar

Lees het komende nummer van Geschiedenis Magazine. Neem vóór donderdag 16 mei 23:59 u. een abonnement.

Covers OA

Iedere maand meeslepende en prachtig geïllusteerde verhalen over de geschiedenis van Amsterdam.

Ga mee op ontdekkingstocht naar archeologische vindplaatsen in binnen- en buitenland!

Meld je nu aan voor onze nieuwsbrief.