Onderzeese telegraafkabel: een snelle verandering in communicatie

Op 16 augustus 1858 werd er voor het eerst een telegram gestuurd via een Trans-Atlantische kabel van Groot-Brittannië naar de Verenigde Staten. Koningin Victoria van Groot-Brittannië en de president van de Verenigde Staten James Buchanan waren de eerste staatshoofden die elkaar begroetten via deze verbinding.  Sindsdien zijn de onderzeese kabels onmisbaar voor communicatie over de hele wereld.

Aan het eind van de jaren 30 van de negentiende eeuw ontwikkelden verschillende uitvinders een systeem om elektronische telegraafverbindingen aan te leggen. In 1839 wist de Brit Wiliam Cooke met zijn systeem een signaal over een afstand van 21 kilometer te verzenden en op die manier de seinen voor een spoorweg aan te sturen. Maar in 1844 werd er in de VS een veel belangrijker bericht verstuurd. In dat jaar wisten de Amerikaanse uitvinders Morse en Vail een bericht via een telegraafkabel van Washington D.C naar Baltimore te sturen. Niet alleen verbraken ze daarmee het afstandsrecord van de Britten, de twee wisten ook een ingewikkelde boodschap door te sturen: “What hath God wrought?” Om die boodschap te verzenden, gebruikten de twee de code die Morse eerder had bedacht: morse-code.

Trans-Atlantische telegraafkabel

Na dit succes, werden er in hoog tempo meer van dit soort telegraafverbindingen aangelegd, en al snel werd er ook nagedacht over kabels onder zee. In 1851 werd een kabel aangelegd van Groot-Brittannië naar Frankrijk en niet veel later ook een kabel van Ierland naar Nederland. In 1854 volgde een kabel van Italië naar Corsica en Sardinië.  De technologie verbeterde razendsnel, er werden steeds langere afstanden mogelijk en al snel werd er ook nagedacht of er met behulp van telegrafie een bericht de oceaan overgestuurd kon worden. Het duurde ongeveer tien dagen om een bericht per schip de oceaan over te sturen, een telegraafkabel via de Atlantische Oceaan zou deze tijdsduur aanzienlijk verminderen.

Het idee werd opgepakt door de Amerikaanse investeerder Cyrus West Field. Field was enthousiast en zag veel potentie in zo’n Trans-Atlantische telegraafkabel, hij ging dertig keer op expeditie om de Atlantische Oceaan te ontdekken. Field vroeg Morse om hulp voor de techniek en oceanograaf Matthew Maury. Zij vormden in 1856 The Atlantic Telegraph Company.

Aanleggen kabel

Voor het aanleggen van een kabel was het belangrijk dat het materiaal van de kabel sterk genoeg was voor de ruige in en op zee. De kabel bestond uit zeven koperdraden. De kabel moest flexibel genoeg zijn om mee te buigen voor het schip. In 1843 werd in Engeland guttapercha geïntroduceerd, een materiaal afkomstig van de guttaperchabomen op het Thaise eiland Malay Peninsula. Dit materiaal was zeer geschikt als isolator van de kabel om de temperaturen in de kabel te controleren en ervoor te zorgen dat het signaal niet verstoord werd door de elementen. In 1933 werd het materiaal vervangen door polyetheen.

De twee stoomschepen HMS Agamemnon en de USS Niagara vetrokken in juli 1857 om de kabel aan te leggen. Beide schepen waren eigenlijk oorlogsschepen, maar waren speciaal voor deze gelegenheid geschikt gemaakt om de kabels aan te leggen. De schepen hadden ieder een deel van de enorme kabel aan boord. Op 5 augustus 1857 begon het aanleggen van de kabel aan de zuidwestkust van Ierland tot Newfoundland in Canada. Het proces van het aanleggen van de kabel verliep niet soepel. Al op de eerste dag brak de kabel op de zeebodem af. De bemanning van de schepen wist de kabel op te vissen en te repareren, toen de kabel voor een tweede keer op een diepte van 3,2 km afbrak werd het aanleggen van de kabel uitgesteld.

Het beste van IsGeschiedenis in je inbox? Schrijf je in voor onze nieuwsbrief! Helemaal niks missen? Volg ons op Facebook!

In juli 1858 werd het project weer opgepakt. Daarbij werd een nieuwe manier gebruikt om de kabel te laten zakken. De schepen zouden nu samen naar het midden van de oceaan varen, de kabels die ze aan boord hadden met elkaar verbinden en daarna ieder richting een kust varen. Met die nieuwe manier hoopten de uitvinders dat er minder spanning op de kabel zou staan, waardoor die minder snel zou breken. Echter, ook dit keer zat het tegen. HMS Agamemnon kwam in een zware storm terecht en het scheelde weinig of het schip was gezonken. Tijdens deze tweede poging brak de kabel meerdere keren af. De hele operatie werd gestaakt en in juli weer opgestart, waardoor pas in augustus 1858 de kabel succesvol werd aangelegd. Op 10 augustus werd een testboodschap van het Ierse eiland Valentia naar Newfoundland gestuurd, dat een dag later werd beantwoord. Na nog een aantal dagen van testen, was het systeem stabiel genoeg dat de Britse koningin Victoria de Amerikaanse president James Buchanan kon feliciteren met de succesvolle aanleg van de kabel. Dat berichten sturen makkelijker was, maar nog niet makkelijk, bleek wel uit het feit dat de felicitatie er maar liefst 16,5 uur over deed om volledig de overkant van de oceaan te bereiken.

Snelle communicatie

Het aanleggen van de kabels werd gezien als een grote revolutie. Er kon sneller gecommuniceerd worden, waardoor belangrijk nieuws in plaats van weken in een paar minuten verspreid kon worden. Maar de blijdschap was van korte duur, binnen een aantal weken viel de verbinding weg. In de drie weken dat de kabel werkte werden er 732 berichten verstuurd. Eén daarvan was het bericht van koningin Victoria naar president James Buchanan. Het kostte vervolgens nog acht jaar om een goed werkende kabel in de Atlantische Oceaan neer te leggen. De aanleg van de kabel was vooral handig voor het bedrijfsleven om berichten van de Verenigde Staten naar Europa te sturen, maar de kabel was nog niet goed genoeg voor het aantal berichten dat gewenst was om te sturen.

Uitbreiding kabels

In 1866 werd de tweede trans-Atlantische kabel aangelegd. Dit was op verzoek van de Britse overheid. Het Britse Rijk werd namelijk uitgebreid tot de Caribische Zee. Militair gezien zou een uitbreiding van de trans-Atlantische internetkabel erg voordelig zijn voor het versturen van berichten. De kabel werd uiteindelijk ook voor andere doeleinden gebruikt. Europese immigranten konden met familie aan de andere kant van de wereld communiceren.  Aan het begin van de 20ste eeuw werd de communicatie via telegraafkabels steeds meer uitgebreid, waardoor berichten er niet meer zo lang over deden om de overkant van de oceaan te bereiken. Toch duurde het nog tot september 1956 voordat het mogelijk was om een telefoongesprek over de Atlantische Oceaan te verzenden.

Bronnen

• History.com: The First Transatlantic Telegraph Cable Was a Bold, Short-Lived Success
• Wired.com: How the first cable was laid across the Atlantic
• IEEE Communications Magazine: A history of transatlantic cables 
• Atlantic-cable.com: History of the Atlantic Cable & Undersea Communications