Ontstaan van de katholieke kerk in Brazilië

Paus Franciscus brengt van 22 tot 28 juli een bezoek aan Brazilië. Het is de eerste buitenlandse reis van de paus, die op zondag 28 juli in Rio de Janeiro bij de Wereldjongerendagen aanwezig zal zijn. Brazilië heeft de grootste katholieke gemeenschap ter wereld en heeft dat te danken aan de Portugese kolonisten.

De Portugese ontdekkingsreiziger Pedro Álvares Cabral zette in april 1500 als eerste Europeaan voet aan wal in Brazilië. Cabral claimde het land voor de Portugezen en, zoals gebruikelijk tijdens de koloniale periode, kwamen met de eerste kolonisten ook katholieke missionarissen mee. Deze mochten het inheemse volk echter nog niet bekeren.

Toestemming van de paus

Hoewel de eerste Portugezen, en in het westen van Zuid-Amerika de Spanjaarden, het katholieke geloof meenamen naar Zuid-Amerika duurde het tot 1537 voordat zij ook daadwerkelijk de oorspronkelijke inwoners van hun nieuwe koloniën mochten gaan bekeren. Paulus III gaf daar in 1537 toestemming voor, omdat hij de inheemse bewoners gelijk stelde aan de Europeanen. Pas vanaf dat moment mochten zij christen worden en konden de Portugezen hen bekeren tot het rooms-katholicisme. In de eerste decennia waren vooral de Jezuïeten, een orde die in 1540 was opgericht en streefde naar het bieden van hulp aan naasten, dominant in Brazilië.

Jezuïeten in Brazilië

De Jezuïeten waren in 1549 aangekomen in Brazilië. Manuel da Nobrega was met de Portugese gouverneur Tomé de Sousa en vijf andere Jezuïeten naar Brazilië gekomen om de inheemse bevolking te bekeren en de kolonisten te onderwijzen. Door het succes van de katholieke missie riep paus Paulus III Brazilië in 1551 uit tot een apart bisdom binnen de kerk, waardoor ook de eerste bisschop naar het land kwam. De Jezuïeten waren bijna dertig jaar de enige orde met een missie in de kolonie en stichtten onder meer de steden Sao Paulo en Rio de Janeiro. Vanaf ongeveer 1580 kwamen ook andere ordes van de katholieke kerk naar Brazilië, zoals de Benedictijnen en de Franciscanen, maar de Jezuïeten hadden al zo’n stevige basis gelegd dat zij meer dan tweehonderd jaar het katholicisme in Brazilië bleven domineren.

Leestips-Boek

/*-->*/

/*-->*/

/*-->*/

/*-->*/

/*-->*/

Brazilie

€ 38.50

Einde van de Jezuïeten

De Jezuïeten wisten in de 16e en 17e eeuw honderdduizenden ‘indianen’ te bekeren tot het katholicisme, waarmee zij de basis legden voor het huidige geloof in Brazilië. De orde werd hierdoor zeer machtig. Halverwege de 18e eeuw wilden de Portugese koning en de kolonisten dan ook de invloed van de Jezuïeten beperken. Net als veel andere Europese landen in hun koloniën deden, werden de Jezuïeten in 1759 verbannen uit Portugal en Brazilië. Het betekende uiteraard niet het einde van het katholicisme, want vanaf dat moment werd de kerk vanuit de overheid bestuurd.

Bezoek van paus Franciscus

Mede door de grote afname van het aantal katholieken in Europa is Brazilië inmiddels uitgegroeid tot het grootste katholieke land ter wereld, met meer dan 130 miljoen gelovigen. De Jezuïeten zijn daar tussen 1549 en 1759 grotendeels voor verantwoordelijk geweest. Het is dan ook niet vreemd dat, vanwege de grote schare gelovigen op het continent, na de abdicatie van paus Benedictus XVI voor een Zuid-Amerikaanse paus werd gekozen. De Argentijnse paus Franciscus bezoekt nu Brazilië in het kader van de Wereldjongerendagen. Het is zijn eerste buitenlandse reis.