Shakespeare’s onvergankelijke sonnetten

Uit onderzoek is gebleken dat het mogelijk is om met behulp van digitale binaire codes grote hoeveelheden informatie op te slaan in DNA. Britse wetenschappers hebben een nieuwe, betrouwbare methode ontwikkeld die een duurzame DNA-opslag mogelijk maakt. Dankzij deze mogelijkheid raken de 154 sonnetten die William Shakespeare in de 16e eeuw schreef de komende millennia niet in de vergetelheid.

De Engelse dichter en toneelschrijver William Shakespeare (1564-1616) vergaarde wellicht de meeste roem met zijn tragedies over Romeo en Julia, Hamlet en Macbeth. Naast de 38 tragedies die hij in totaal op zijn naam zette, schreef hij echter tussen 1592 en 1596 eveneens een bundel gedichten in sonnetvorm. 

Onderscheidende thematiek

Hoewel het schrijven van sonnetten in die periode vrij gangbaar was, onderscheidde Shakespeare zich van veel tijdgenoten door niet louter over zoetsappige liefde te dichten, maar ook thema’s als lust, dood, sterfelijkheid, schoonheid, politiek en seks aan te snijden. In de bundel passeren drie personages regelmatig de revue: een ‘schone jongeling’, een ‘dichtende rivaal’ en een ‘donkere vrouw’. Hoewel hiervoor geen bewijs is, verwerkte Shakespeare vermoedelijk autobiografische gegevens in zijn gedichten.

De eerste publicatie in 1609

De dichtbundel, die in totaal 154 sonnetten telde, werd in 1609 onder de titel Shake-speares Sonnets, never before imprinted uitgegeven door Thomas Thorpe. Die titel was niet helemaal correct, want twee van de sonnetten, die toevallig allebei wel over de liefde gingen, waren al eens eerder gepubliceerd in de bundel The Passionate Pilgrime (1599). De eerste uitgave van Shake-speares Sonnets werd opmerkelijk genoeg door Thorpe opgedragen aan ene Mr. W.H., wiens identiteit nooit is achterhaald.

Uitgestelde erkenning

Omdat sonnetten juist aan het begin van de 17e eeuw uit de mode raakten, oogstte Shakespeare nauwelijks waardering. Pas in 1780 publiceerde Edmond Malone een eerste betrouwbare herdruk, en vanaf dat moment volgden er velen. Een eerste Nederlandse vertaling, althans van een tiental sonnetten, verscheen in 1859 in De Gids onder de titel ‘Iets over Shaksperes sonnetten’. Vandaag de dag worden zijn sonnetten gerekend tot de fraaiste die het genre heeft voortgebracht, waarmee Shakespeare alsnog de erkenning krijgt die hem in zijn laatste levensjaren niet was gegund.

Sonnetten in DNA

Dankzij de nieuwe opslagmethode is het Britse wetenschappers nu gelukt om een gedigitaliseerde versie van Shakespeare’s sonnetten te conserveren in DNA-moleculen. Hoewel Shakespeare waarschijnlijk niet vermoedde dat zijn sonnetten ooit nog eens zouden worden opgeslagen in een drager van genetische informatie, blijkt een bewering uit zijn 55e sonnet van profetische waarde: ‘Not marble, nor the gilded monuments
 of princes shall outlive this powerful rhyme’ (‘Noch marmer, noch vergulde monumenten van prinsen zullen langer leven dan dit machtig rijm’).