Slag bij Marathon

Marathon 490 voor Christus – Op 11 september landt er een Perzische bezettingsvloot op Griekse bodem bij het plaatsje Marathon. De Grieken, onder leiding van Athene, overwinnen de Perzen. Het verhaal gaat dat na de Griekse overwinning een Atheense boodschapper de 42 kilometer en 195 meter naar Athene rennend aflegt en hiermee de eerste marathon in de geschiedenis loopt, waarna hij ter plekke aan uitputting overlijdt.

Het Perzische Rijk strekte zich in de vijfde eeuw voor christus uit tot aan het Griekse vasteland en omvatte enkele Griekse gebieden. Deze gebieden kwamen aan het einde van de zesde eeuw voor Christus tegen de Perzische overheersing in opstand. Dit staat bekend als de Ionische Opstand. In 499 voor Christus besloten een aantal Griekse staten, onder aanvoering van Athene, deze opstand te steunen door troepen te sturen. De opstand had in eerste instantie succes, maar werd uiteindelijk toch neergeslagen.

Persisch Ultimatum

Athene had zich door de hulp aan de opstand niet populair gemaakt bij de Perzen en een wraakactie was onvermijdelijk. Bovendien had de Perzische koning Darius al langer zijn oog laten vallen op het Griekse vasteland. In 491 zond Darius boodschappers naar de Griekse staten, met de boodschap dat zij aarde en water af moesten staan aan het Perzische Rijk. De Atheners vermoordden de Perzische boodschapper. Darius reageerde hierop door zijn leger en vloot te verzamelen en zich voor te bereiden op een oorlog.

Slag bij Marathon

In 490 zond Darius een vloot van 600 schepen, volgepakt met troepen, naar Athene om wraak te nemen. Zij trokken al oorlogvoerend door de Egeïsche Zee, waar zij eiland na eiland onderwierpen. Uiteindelijk landden zij op het Griekse vasteland bij Marathon. Hier wachtte de gehele Atheense troepenmacht hen op. Na een aantal dagen afwachten, stuurden de Perzen een groot deel van hun vloot midden in de nacht naar het onbewaakte Athene. De Atheners besloten hierop de achtergebleven Perzen bij Marathon aan te vallen. De Grieken waren nog steeds in de minderheid, maar beter bewapend en meer gemotiveerd, omdat zij voor hun vaderland vochten.

Eerste marathon?

De Grieken behaalden een klinkende overwinning. Volgens overwinnaars stuurden hun snelste boodschapper vooruit naar Athene om de overwinning aan te kondigen. De Atheense troepenmacht marcheerde snel terug naar Athene en arriveerden precies tegelijk met de Perzische vloot. De Perzen beseften dat zij te laat waren en trokken zich terug. De Griekse onafhankelijkheid bleef gewaarborgd. Het is echter zeer onwaarschijnlijk dat er werkelijk een boodschapper van het slagveld bij Marathon naar Athene is gerend. Het verhaal zoals dat nu bekend is, is maar liefst zeshonderd jaar na de gebeurtenissen door Plutarchus opgetekend. Ook een meer contemporaine versie van Herodotes, waarin een boodschapper op en neer loopt tussen Sparta en Athene, is zeer onwaarschijnlijk. Het verhaal was echter voldoende inpiratie voor de hardloopwedstrijd zoals we die kennen, die bij de eerste Olympische Spelen in 1896 gehouden werd.