Toerisme in Middeleeuws Europa
Jaarlijks vinden er bijna één miljard toeristische reizen plaats. Vanwege de grote culturele, sociale en economische waarde is het toerisme inmiddels niet meer weg te denken uit onze moderne samenlevingen. Maar de oorsprong van het toerisme is al veel ouder: zelfs in de Oudheid ging men al op vakantie.
Het woord toerisme is afkomstig van het Latijnse woord tornare, wat ‘een cirkel’ of ‘een ronde’ betekent. Ook in de oudheid kende men het fenomeen rondreizen al. Rijke Romeinen trokken regelmatig naar kustplaatsen om te ontspannen en nieuwe culturen te ontdekken. Ook in de middeleeuwen gingen leden van de rijkste klasse vaak op Grand Tour in Europa. De reizigers trokken naar de grote Italiaanse steden, waaronder Venetië en Rome, met als doel kennis op te doen over kunst en cultuur. De Grand Tour werd gezien als een belangrijke mijlpaal en een verplicht onderdeel van iedere universitaire scholing.
Met de uitvinding van de stoomboot en de spoorwegen werd het toerisme in de achttiende eeuw ook toegankelijk voor de middenklasse. Sommigen kozen er ook voor om de Grand Tour te voltooien, maar steeds meer toeristen verkozen de Franse stranden boven de Italiaanse steden. Daarnaast werden ook Indonesië, het Caribische gebied en de Verenigde Staten populaire vakantiebestemmingen. Daarnaast ontstond tijdens de Industriële Revolutie het fenomeen van de welzijnsvakantie. De rijkere leden van de samenleving verlieten tijdelijk de vervuilde steden en reisden naar mineraalbronnen of trokken de natuur in om te herstellen.
Voor de grote meerderheid van de Europese bevolking werd een vakantie echter pas haalbaar na de Tweede Wereldoorlog. Vanaf de jaren ’60 ging namelijk het gemiddelde loon omhoog en kreeg men ook steeds meer vrije tijd. Daarnaast werd het reizen ook steeds gemakkelijker door de aanleg van snelwegen en de opkomst van het vliegtuig. Overigens ging men niet alleen meer in de zomer op vakantie; ook het wintertoerisme ontwikkelde zich sterk in de twintigste eeuw.
Inmiddels is het toerisme niet meer weg te denken uit de westerse samenlevingen. Om de economische, culturele en sociale waarde van het toerisme verder te benadrukken heeft de Wereld Toerisme Organisatie 27 september uitgeroepen tot Wereld Toerisme Dag.
