Yaoya Oshichi: de romantische brandstichtster

Vaak plegen de brandstichters hun daden uit fascinatie voor de vlammen, maar dat is niet altijd het geval. Zo stak het 17e eeuwse Japanse meisje Oshichi haar stad in brand omdat ze verliefd was op een jongen.

Yaoya Oshichi werd omstreeks het jaar 1667 geboren in de Japanse hoofdstad Edo. Ze was de dochter van Tarobei, een succesvolle handelaar die op straat groenten verkocht. Haar vader was zo toegewijd aan zijn werk dat het hele gezin de titel ‘Yaoya’ (letterlijk: groenteboer) mocht dragen. De jonge Oshichi hielp haar familie vooral met het maken van kleding en het verrichten van kleine karweitjes.

Het beste van IsGeschiedenis in je inbox? Schrijf je in voor onze nieuwsbrief! Helemaal niks missen? Volg ons op Facebook!

Tenna brand

In de 17e eeuw was het overbevolkte Edo een gevaarlijke plaats om te leven. Zo brak er in de Tokugawa-periode (1603-1868) maar liefst 96 keer een grote brand uit in de stad, een gemiddelde van één brand per drie jaar. Een van de grootste vuurzeeën vond plaats in december 1682, de zogeheten ‘Tenna-brand’. Er brak grote paniek uit in de stad en het gezin Yaoya besloot daarom onderdak te zoeken in de nabijgelegen Enjo-ji tempel. Daar kwam de inmiddels 15-jarige Oshichi voor het eerst in contact met Ikuta Shōnosuke, een jongen die werkzaam was in de tempel.

Verliefd

De twee hadden het grootste plezier samen, maar nadat de brand in Edo was geblust moest Oshichi de tempel weer verlaten. Ze nam afscheid van Ikuta, beloofde hem regelmatig op te komen zoeken en keerde weer met haar ouders terug naar huis. Maar in de weken die volgden zouden de twee elkaar niet meer zien, want het jonge meisje kreeg geen toegang tot de tempel. Oshichi kon de gedachte aan Ikuta echter niet meer uit haar hoofd zetten, en dus bedacht ze een zeer riskant plan om hem opnieuw te kunnen ontmoeten.

Brandstichting

In het voorjaar van 1663 probeerde Oshichi een nieuwe vlammenzee te veroorzaken in Edo. Ze hoopte dat haar gezin vervolgens weer naar de tempel zou vluchten, zodat zij Ikuta opnieuw kon zien. Haar poging tot brandstichting werd echter ontdekt en ze werd prompt gearresteerd. Oshichi had bovendien de pech dat ze net zestien was geworden, waardoor ze volgens de Japanse wetgeving als volwassene berecht moest worden. Als ze schuldig bevonden zou worden was haar straf niet mild: in het kader van ‘vuur met vuur bestrijden’ werd pyromanie in Japan bestraft met de brandstapel.

Meineed

Hoewel de rechter op de hoogte was van de werkelijke leeftijd van Oshichi, besloot hij mededogen met haar te hebben. De geboorteregistratie in Japan was namelijk nogal gebrekkig en dus was de bevestiging van een leeftijd van een verdachte door een magistraat voldoende. In een poging haar als minderjarige te berechten vroeg de rechter daarom aan Oshichi: “Jij bent vijftien jaar, is het niet?”.

Oshichi had echter niet door dat de man haar probeerde te helpen en antwoorde in al haar onschuldigheid dat ze geen vijftien maar zestien jaar oud was. De rechter gaf nog niet op en stelde de vraag nog een keer, maar kreeg hetzelfde antwoord. Uiteindelijk zag hij daardoor geen andere uitweg meer en veroordeelde hij Oshichi toch tot de brandstapel.

Bijgeloof

Het bijzondere liefdesverhaal van Oshichi groeide al snel uit tot een legende en werd drie jaar later door de Japanse dichter Ihara Saikuku opgenomen in zijn werk ‘Vijf vrouwen die van de liefde hielden’. In de loop van de eeuwen zijn er veel kleine aanpassingen gemaakt aan de details van het verhaal.

Zo stellen veel vertellingen dat Oshichi geboren is in 1666, aangezien dit volgens de Oosterse astrologie het jaar van het ‘Vuur Paard’ (Hinoe Uma) was. Dit resulteerde uiteindelijk in het Japanse bijgeloof dat het een slecht voorteken was als een meisje geboren werd in Hinoe Uma. Uit onderzoek is dan ook gebleken dat er Japan in 1966, eveneens het jaar van het ‘Vuur Paard’, aanzienlijk minder kinderen werden geboren.