Zwarte tanden, sluiers en hoge hakken: 4 ceremonies rond volwassenwording

Rite de passage is een overgangsritueel om de verschillende fases in het leven te onderscheiden. Een belangrijke fase is het bereiken van de volwassen leeftijd. Elke cultuur heeft een andere perceptie op volwassenwording waarbij verschillende symbolen en rituelen worden gebruikt. IsGeschiedenis verzamelde 4 opmerkelijke ceremonies van over de hele wereld.

1. Japan – Coming of Age Day (Seijin no hi)

Deze Japanse feestdag wordt elke tweede maandag van januari gevierd. Japanners die in het afgelopen jaar 20 jaar zijn geworden, zijn dan officieel meerderjarig. Om deze jong volwassenen aan te moedigen wordt er een ceremonie (seijin shiki) gehouden. Vrouwen dragen dan kimono’s met lange mouwen (een furisode) en slippers, terwijl mannen de traditionele wijde broeken dragen of westerse pakken.

Het volwassen kapsel

De oorsprong ligt bij een rite de passage van een prins. Hij trok een nieuw gewaad aan en mat zichzelf een nieuw volwassen kapsel aan, zo kon iedereen zien dat hij de kindertijd achter zich had gelaten. Sinds het jaar 714 werd de volwassenwording gevierd. De ceremonies stammen uit de Edo periode (1603-1868). De ceremonie voor jongens heette genpuku, zij waren dan tussen de 12 en 17 jaar, de meisjesvariant heette mogi, meisjes van 12 tot 14 jaar namen hieraan deel.

Geschoren wenkbrauwen en zwarte tanden

Al vóór de ceremonie leerden de (dan nog) kinderen over familietradities, ethiek, boeddhisme, over het leven aan het hof, handschriften en kalligrafie. De volwassen mannen droegen vanaf ongeveer hun 15e samoeraizwaarden en ze namen een nieuwe volwassen naam aan. In sommige clans werden de tanden tijdelijk zwart geverfd. De net volwassen geworden vrouwen verfden ook hun tanden zwart, scheerden hun wenkbrauwen af en droegen een flinke laag make-up waarbij de wenkbrauwen er ook weer op werden getekend. Vanaf 1876 werd de volwassen leeftijd ingesteld op 20 jaar voor allebei de seksen.

2. Australië –Walkabout

In Australië nemen de mannelijke Aboriginals deel aan de Walkabout. Ze moeten 6 maanden overleven in de wildernis. De leeftijd van deelname verschilt per stam, maar is meestal tussen de 10 en 16 jaar. Het gaat er vooral om dat de jongen de verantwoordelijkheid van initiatie tot het volwassenstadium aankan. Het is aan diegenen die er klaar voor zijn om de wegen van de voorouders  te volgen waarbij ze leren omgaan met de traditionele manier van leven. Ze navigeren door liederen te zingen (songlines). Walkabout voelt voor de Aboriginals als een verplichting aan hun voorvaderen.

Fakkels en piercings

Vaak werden er permanente symbolen aangebracht aan het lichaam zodat iedereen kan zien dat ze volwassen zijn. Dit is bij elke stam anders, maar vaak wordt er een tand verwijderd, oren of neus gepierced of besnijdenissen uitgevoerd. Ook wordt er met fakkels gedanst (Nathagura) waarbij de net volwassen geworden jongen het een paar minuten liggend moet uithouden op hout dat gloeit van het vuur. Hierbij ligt er een dunne laag groen struikgewas tussen het hout en de huid. Tijdens de initiatieceremonies wordt er kennis en vaardigheden doorgegeven aan het kind. De dood van het kind wordt dan betreurd, waarna vervolgens de geboorte van de volwassene gevierd wordt.

Onbegrip

De term ‘Walkabout’ heeft nu een vrij negatief imago bij de Australiërs die niet afstammen van de Aboriginals. De hedendaagse Australische maatschappij snapt niets van de plotselinge afwezigheid van werknemers of studenten en ervaart het vooral als vervelend. Met ‘Walkabout’ wordt nu vooral het ‘doelloos’ ronddolen van Aboriginals bedoeld.

3. Debutantenbal

Het concept van het debutante ball komt oorspronkelijk uit Engeland, maar is ook overgenomen door Ierland en de Engelse oud-koloniën zoals de Verenigde Staten en Australië. Het was bedoeld voor de meisjes van de hogere sociale klasse; ze lieten zien dat zij klaar waren om te trouwen. Het diende als een soort presentatie, een aanprijzing, zodat andere rijke en sociaal gewenste mannelijke vrijgezellen haar het hof konden maken. Het bal werd op het hof gehouden en het meisje presenteerde zichzelf aan de monarch.

Sluiers en veren

De Britse debutantes werden geïntroduceerd door een vorige debutante; meestal hun moeder of schoonmoeder. Zij droegen een witte avondjurk met korte mouwen en witte handschoenen. Op het hoofd droegen zij vaak een sluier met 3 veren afkomstig van een struisvogel. Om  het geheel af te maken droeg zij een parelketting en de familiesieraden. Het eigenlijke doel was dus om hierna een geschikte echtgenoot te vinden, als zij na 2 of 3 jaar nog geen potentiële gegadigde vond werd zij als een oude vrijster gezien. De laatste meisjes werden aan het hof gepresenteerd in 1958, toen schafte koning Elizabeth II de ceremonie af.

4. Quinceañera

In Latijns-Amerika wordt een equivalent van het debutantenbal gevierd, namelijk de Quinceañera. De volwassenwording van 15-jarige meisjes wordt hiermee gevierd. Het kind verandert naar een jonge vrouw. De rite de passage komt uit de Azteekse cultuur. Jongens waren op 15-jarige leeftijd klaar om krijgers te worden, terwijl de meisjes klaar zouden zijn om moeder te worden van toekomstige krijgers. De maagdelijke meisjes werden gepresenteerd aan de mannen en ook de bruidsschat werd getoond. De Azteekse vrouwen legden het meisje uit wat haar plichten en verantwoordelijkheden waren als volwassen vrouw. Gedurende de 16e eeuw vielen de Spanjaarden het gebied binnen waardoor het feest  nieuwe invloeden kreeg. De Quinceañera van nu is daarom een mix geworden van katholieke, Azteekse en Spaanse tradities.

Tiara’s en een hofhouding

Vóór 1960 waren het vooral meisjes uit de hogere klassen die hun 15e verjaardag zo vierden. Tegenwoordig viert bijna elk meisje het in Latijns-Amerika. Ze heeft dan een ‘hofhouding’ bij zich, met 14 jongens en meisjes die haar bijstaan tijdens de ceremonie. Het meisje draagt een tiara, dit is een symbool dat zij de dochter van God is, en aanvankelijk lage schoenen. Tijdens de wisseling van de schoenen helpt haar vader haar met het aandoen van hoge hakken. Dit is een symbool van volwassenwording. Vervolgens biedt de 15-jarige een pop aan een jonger meisje aan (vaak haar zusje), als symbool dat ze haar kindertijd achter zich laat. Het meisje en haar vader starten het feest met de openingsdans. Quinceañera  lijkt eigenlijk op een bruiloft, maar draait dan om het 15-jarige meisje.