Trouwen: een interessante historie

Tegenwoordig is de trouwdag een dag vol liefde en romantiek, maar dit is niet altijd zo geweest. Wist je dat tot de 17e eeuw het huwelijk over het algemeen een strikt zakelijke overeenkomst was?

Economische overeenkomst tussen families

Tot de 11e eeuw bestond er geen duidelijkheid over wat trouwen nou precies was en hoe de aangelegenheid voltrokken moest worden. We weten uit historische bronnen, voornamelijk afkomstig van de adel, dat het huwelijk vaak een politieke of economische overeenkomst was en   werd geregeld door de ouders van het echtpaar. Na het weggeven van hun dochter kregen de ouders van de bruid een gift van de ouders van de bruidegom, bestaande uit land en goederen. Om deze reden wilden ouders dat hun kinderen iemand trouwden die minstens in evenveel rijkdom verkeerde als zij zelf. De kerk speelde nog geen een rol bij het aangaan van deze wereldse ‘zakelijke ondernemingen’. De betekenis van huwelijkssluitingen diende puur om bezit te vestigen en te behouden.

De vorming van het moderne huwelijk

In de 11e en 12e eeuw streefde de katholieke kerk ernaar zich van wereldlijke invloeden te zuiveren. Daarom startte de kerk met het creëren van uniforme regels rondom het trouwen. Zo verbood de kerk geestelijken om het huwelijksbootje in te stappen. Hiermee werd de grens tussen geestelijken en niet-geestelijken duidelijker. Trouwen was een wereldlijke zaak waarbij nog steeds economische winsten de bepalende factor was. Een wederzijds ja-woord, zelfs zonder enige getuigen, was voldoende om het huwelijk te voltrekken. Aangezien getuigen niet nodig waren, trouwden in de 15e eeuw veel mensen in het geheim. Deze geheime huwelijken brachten allerlei problemen en onzekerheden met zich mee. Zonder registratie of getuigen kon een huwelijksbelofte makkelijk door de desbetreffende persoon worden ontkend. De onzekerheden gaven aanleiding tot een besluit die werd gemaakt in 1563, met het concilie van Trente. Hierin werd het huwelijk officieel benoemd tot een van de zeven sacramenten. Het huwelijk moest voortaan plaatsvinden in het bijzijn van een priester en getuigen, en moest bovendien worden vastgelegd in het huwelijksregister.

Eindelijk ruimte voor liefde en passie

In loop van de 17e eeuw, met de opkomst van het verlichtingsdenken, kregen bruid en bruidegom steeds meer inspraak wat betreft hun trouwerij. Het huwelijk begon steeds meer te draaien om het creëren van een stabiele familie. Belangrijk was vooral dat partners dezelfde sociale status hadden. Ouders lieten hun kinderen zelf een partner uitzoeken en deden alleen een laatste ‘check’ of de kandidaat aanvaardbaar was. Hierdoor ontstond er ruimte voor passie en genegenheid tussen de partners. In de middeleeuwen werd zo’n op liefde gebaseerde verbintenis altijd afgeraden.

Homohuwelijk

In de 20e eeuw werd seksuele tevredenheid een steeds meer een vereiste voor het huwelijk. Voortaan werd het huwelijk een partnerschap tussen twee mensen die van elkaar houden. Vanaf de jaren ’60 ontstond hierdoor het idee dat het huwelijk genderneutraal zou moeten zijn. Nederland was in 2001 het eerste land ter wereld dat het homohuwelijk wettelijk toestond. Tegenwoordig wordt het homohuwelijk erkend in steeds meer (westerse) landen. 

Feestelijke aangelegenheid

Het huwelijk wordt vandaag de dag vooral gezien als een feestelijke aangelegenheid waarbij twee geliefden ervoor kiezen voortaan samen door het leven te gaan. Trouwerijen worden uitbundig gevierd met aanwezigheid van familie en vrienden. Het trouwende echtpaar ziet er vaak prachtig uit, hun outfit kopen ze bij winkels gespecialiseerd in bruidsmode, zoals www.weddings.nl

bronnen

• BBC.com: Ten key moments in the history of marriage
• cultuurgeschiedenis.be: De traditie van het huwelijk
• Encyclopedia Brittannica: Marriage
• Encyclopedia Brittannica: Same-sex marriage 

afbeelding

William Hogarth [Public domain or Public domain], via Wikimedia Commons