Invoering van het metrieke stelsel in Frankrijk

Op 10 december 1799 wordt in Frankrijk het metrieke stelsel ingevoerd. Frankrijk was onder Napoleon het eerste land dat deze meeteenheden in gebruik nam. Voor deze invoering verschilden de meeteenheden per land en soms per regio, wat voor verwarring zorgde. De Franse revolutionaire regering wilde hier een eenduidig plan voor maken.

Al voordat de Fransen een algemeen metriek stelsel wilden invoeren, waren er verschillende wetenschappers met hetzelfde idee geweest. Zo waren er door Simon Stevin, Christiaan Huygens en John Wilkins studies en voorstellen geschreven voor een algemeen metriek stelsel in de 16e en 17e eeuw. Dit zou de onderlinge communicatie tussen verschillende gebieden vergemakkelijken.

Commissie

Vanaf 1790 werd door de Franse Revolutionaire regering opdracht gegeven aan een groep natuur- en wiskundigen om een nieuw metriek stelsel te ontwerpen. Deze commissie stelde een decimaal stelsel voor om gewicht en lengtematen in te delen. Dit stelsel werd vanaf 1792 langzaamaan ingevoerd in de Franse Republiek.

Het beste van IsGeschiedenis in je inbox? Schrijf je in voor onze nieuwsbrief! Helemaal niks missen? Volg ons op Facebook!

Eerste invoering in Franse Republiek

In 1795 werd het metrieke stelsel ook ingevoerd in de gebieden die bij de Franse Republiek hoorden, waar de Oostenrijkse Nederlanden ook onder vielen. Het was echter nog niet verplicht om het systeem te hanteren. Het nieuwe metrieke stelsel gebruikte de meter voor lengtematen, de are voor oppervlakte, de liter voor vloeibaar volume, de gram voor gewicht en de kuub voor volume in brandhout.

Officiële invoering van de meter

Op 10 december 1799 werd het stelsel officieel in gebruik genomen als lengtemaat. Om de overgang van de oude lengtematen naar de meter te bevorderen, werden er door de Franse regering overzettabellen verspreid onder de bevolking. Met de IJkwet van 21 augustus 1816 nam ook het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden het stelsel over.

Herinvoering in Frankrijk

Na het verlies van Napoleon in de Slag bij Waterloo op 18 juni 1815 stond het metrieke stelsel in Frankrijk een tijdlang op losse schroeven. De overwinnaars stonden vijandig tegenover het stelsel, dat was ingevoerd door de revolutionairen. Pas in 1837, tijdens de Julimonarchie, werd het stelsel heringevoerd. Hierna volgden veel andere Europese landen, onder meer Duitsland (1868), Oostenrijk (1871) en Hongarije (1874). Op dit moment wordt het metrieke stelsel bijna overal op de wereld als standaardmaat gebruikt. Alleen in de Verenigde Staten, Myanmar en Liberia wordt nog een anders stelsel gebruikt.